Κεφάλαιο 13 – Personal – Group Training

Η τάση των τελευταίων ετών στο Fitness έχει αλλάξει κατεύθυνση, από τα παραδοσιακά γυμναστήρια προς το personal και το group training υπό την επίβλεψη εκπαιδευτή. Όπως δηλώνουν και οι ονομασίες τους, αυτά αφορούν σε εκγύμναση ανθρώπων ιδιαιτέρως -ένας προς έναν- ή σε μικρή/μεγάλη ομάδα. Ήταν φυσιολογικό να κατευθυνθούμε προς μία τέτοια εξέλιξη μιας και το γυμναστήριο, με την έννοια κάποιων παρατημένων οργάνων στα οποία ο καθένας ασκείται μόνος του, με ελλιπή ή χωρίς καμμία επίβλεψη, έγινε για τον κόσμο κάτι βαρετό.

Ό,τι είδους γυμναστική και να διδάσκουμε, στην πορεία μας θα έρθουμε σίγουρα αντιμέτωποι με κάποιες αλήθειες. Μία από τις κυριότερες είναι να καταλάβουμε ότι η πλειονότητα των ατόμων που θα έρχεται σε εμάς για γυμναστική, θα θέλει ένα όμορφο σώμα, αλλά δεν θα τον ενδιαφέρει πραγματικά ο αθλητισμός.

Οι περισσότεροι άνθρωποι εργάζονται πάρα πολλές ώρες καθημερινά, ταλαιπωρούνται από χρόνια άγχη, αντιμετωπίζουν δυσκολίες πάσης φύσεως, μεγαλώνουν ίσως παιδιά και έχουν οικογένειες με όσα αυτό συνεπάγεται και δεν τους ενδιαφέρει πότε θα βγάλουν το back lever. Έρχονται σε εμάς για να ξεσκάσουν, να αφήσουν πίσω την ημέρα τους και τα προβλήματά τους, να κοινωνικοποιηθούν και να γελάσουν και μετά από όλα αυτά, αν έρθει και η εκτέλεση μιας άσκησης, διπλή η χαρά.

Χαρά που θα μοιραστούν με τους συναθλητές τους και φίλους τους, χαρά που θα μοιραστούν με τους προπονητές τους, σαν ήταν και πάλι παιδιά. Έχουμε την δύναμη και το χρέος να ανακουφίζουμε τους ανθρώπους από τις σκοτούρες τους και το βάρος τους ως ενήλικες. Έχουμε την ευκαιρία να γυρνάμε τον χρόνο πίσω για κάποια άτομα με πάνω από έναν τρόπους. Σε ψυχολογικό επίπεδο, αλλά και επίπεδο υγιείας.

Μην παίρνετε λοιπόν αψήφιστα το επάγγελμα του προπονητή, διότι είτε αποφασίσετε να ασχοληθείτε με το personal είτε με το group training είτε και με τα δύο, η προπόνηση ενηλίκων είναι ένα πολύ όμορφο επάγγελμα που έχει να προσφέρει. Κι αυτό είναι υπέροχο.

Για αυτό μην είστε επικριτικοί με έναν άνθρωπο που κουβαλάει παραπανίσια κιλά ή με κάποιον που μάζεψε το θάρρος του να σας ζητήσει προπόνηση στα 65 του ή με την νέα μητέρα που θέλει να χάσει τα κιλά της εγκυμοσύνης. Γιατί όλοι αυτοί οι άνθρωποι ήρθαν σε εσάς για βοήθεια, όχι κριτική. Από αυτήν έχει αρκετή η κοινωνία.

Αν, παρ’ όλα αυτά, επιθυμείτε να ασχολείστε μόνο με αθλητές και αγώνες και πρωταθλητισμό, τότε να είστε πολύ ειλικρινείς με τον εαυτό σας πρώτα και κατόπιν με τους ανθρώπους που θα σας πλησιάσουν. Είναι δική σας επιλογή. Και οφείλετε να την κάνετε ξεκάθαρη.

Μεγάλες διαφορές θα εντοπίσετε ανάμεσα στο personal και το group training στην πορεία σας. Όταν έχεις ένα μεγάλο ή λίγο μικρότερο (mini group) κοινό μπροστά σου η κατάσταση είναι διαφορετική. Εσύ έχεις τον έλεγχο, το κέφι είναι πιο εύκολο να διαχυθεί και αν δένει η ομάδα το αποτέλεσμα είναι μία καταπληκτική ατμόσφαιρα και προπόνηση. Στο ιδιαίτερο όμως, θέλοντας και μη, είναι δυσκολότερο να διατηρηθούν τυπικές οι σχέσεις, οπότε ίσως κάποια στιγμή ακούσετε και τον πόνο κάποιου.

Ο κόσμος πολύ συχνά στρέφεται στην γυμναστική, όχι μόνο ως τρόπο βελτίωσης της εμφάνισής του, αλλά και της ψυχολογίας του. Θα δείτε πολύ συχνά άτομα να προτιμούν τα ομαδικά μαθήματα, όχι λόγω έλλειψης χρημάτων, αλλά γιατί αναζητούν την παρέα. Κι αυτό είναι όμορφο.

Δεν νοείται λοιπόν να προάγουμε τον ανταγωνισμό στους χώρους μας, πόσο μάλλον σε ένα χώρο όπου διδάσκεται ένα τέτοιο άθλημα όπως η Καλλισθενική. Η ευγενής άμιλλα ήταν μία από τις αρετές που καλλιεργούσαν οι Αρχαίοι Έλληνες και οφείλουμε να καλλιεργούμε πάντα ένα κλίμα αλληλοϋποστήριξης και χαράς, όχι αυτό του ανταγωνισμού και του φθόνου.

Στο Fitnovation, οι προπονητές μας επιλέγονται πέρα από τις γνώσεις τους και την προπονητική τους ικανότητα, με πρωταρχικό κριτήριο την συμπεριφορά τους απέναντι στον κόσμο. Γιατί είμαστε εδώ για τον κόσμο και χάριν στον κόσμο. Και φροντίζουμε αυτό να είναι εμφανές.

Οι ικανότητες ενός προπονητή, ειδικά στην Καλλισθενική, δεν είναι απλές. Χρειάζεται όσα χρειάζονται για οποιονδήποτε προπονητή σε κάποιο άλλο άθλημα κι ακόμα κάτι παραπάνω. Διότι στην Καλλισθενική έχουμε την μέθοδο της επίδειξης των ασκήσεων ως κύρια διδακτική μέθοδο και όχι απλά την περιγραφή τους. Αυτό σημαίνει ότι οφείλουμε και οι ίδιοι να διατηρούμαστε σε φόρμα και να μην αμελούμε να πλουτίζουμε πέρα από τις γνώσεις μας και το ασκησιολόγιό μας, ενώ εμβαθύνουμε στο σύστημα της Καλλισθενικής, το οποίο ομολογουμένως είναι άπειρο και ακόμα ανεξερεύνητο σε μεγάλο βαθμό.

Ο προπονητής της Καλλισθενικής πρέπει να είναι υπεύθυνος και τυπικός, πρέπει να έχει φαντασία, να δημιουργεί νέες ασκήσεις και να αυτοσχεδιάζει πάνω στα δεδομένα που αντιμετωπίζει την κάθε στιγμή -πολλά επίπεδα ασκουμένων ταυτόχρονα, για παράδειγμα-. Πρέπει να έχει πλάνο για τους ασκούμενούς του, επαρκή μεταδοτικότητα και να ξέρει να χειρίζεται την ψυχολογία του κόσμου, ώστε να τον απομακρύνει από την απογοήτευση.

Ας μην ξεχνάμε ότι η Καλλισθενική δεν είναι βόλτα στο πάρκο, έχει -και- πολύ δύσκολο ασκησιολόγιο. Ένας λόγος παραπάνω για να παραμένει ο προπονητής σε εγρήγορση, να είναι παρατηρητικός και να αποτρέπει τους κινδύνους, προστατεύοντας τους μαθητές του.

Πρέπει να εξελίσσεται με τις εξελίξεις, να μελετάει και να ερευνάει διηνεκώς. Να διδάσκει στον κόσμο αυτά που παλεύει ο ίδιος πρώτα να διατηρήσει ή να επιτύχει: την υπομονή, την επιμονή και την πειθαρχία.

Να είναι πάντα καθαρός και περιποιημένος, χωρίς ιδρώτα. Να φοράει καλύτερα το χαμόγελο παρά τα ακριβά ρούχα.

Να είναι πάντα φιλικός, αλλά ταυτόχρονα αυστηρός και επαγγελματίας. Να έχει κατανόηση και αντίληψη. Να μην σνομπάρει τις ομάδες των ανθρώπων, με τις οποίες δεν θέλει να ασχολείται, π.χ. τους αρχάριους.

Να ξέρει επίσης πώς να αγγίζει. Η επαφή μας με τον πελάτη είναι πολύ σημαντική. Η Καλλισθενική έχει πολύ “spotting/assisting”, οπότε είναι στα προτερήματα ενός προπονητή να γνωρίζει πού, πώς, πότε και για πόσο θα αγγίξει τον ασκούμενό του, χωρίς να τον προσβάλλει ή  να αφήσει περιθώριο παρεξηγήσεων.

Ο τρόπος που μιλάμε, επίσης παίζει μεγάλο ρόλο. Μπορεί το κλίμα να είναι φιλικό -και συνίσταται- αλλά αν χάσεις τον σεβασμό και ξεπεραστούν τα όρια, πολύ γρήγορα θα δεις την τάξη σου να βγαίνει εκτός ελέγχου και το μάθημα να γκρεμίζεται. Όλα θέλουν έλεγχο και σωστή αντίληψη λοιπόν.

Ακολουθούμε τις ανάγκες του κόσμου, σεβόμαστε τις παραξενιές του ακόμα, και πασχίζουμε πάντα για το καλύτερο μέσα στους χώρους μας είτε αυτό είναι το σπίτι μας όπου διδάσκουμε ιδιαίτερα είτε πρόκειται για γυμναστήρια Καλλισθενικής ανά την Ελλάδα.

Αν είστε υπεύθυνοι, αν έχετε σεβασμό και προσήλωση, η επαγγελματική σας σταδιοδρομία θα είναι λαμπρή και οι ευκαιρίες σίγουρες.

Με την κατανόηση του πραγματικού λειτουργήματος, που κρύβεται πίσω από το επάγγελμα της προπονητικής, θα αποκτήσετε ένα κοινό, που θα σας σέβεται όχι μόνο για τις γνώσεις σας και ως προπονητή, αλλά και ως άνθρωπο. Θα επιλέγουν να σας κρατάνε στην ζωή τους.

 

Η Καλλισθενική στα παιδιά

Η Καλλισθενική και γενικότερα η γυμναστική και ο αθλητισμός είναι κάτι πολύ διαφορετικό στις μικρές ηλικίες σε σχέση με τους ενήλικες κι αυτό γιατί είναι οι ανάγκες, καθώς και οι στόχοι διαφορετικοί. H αθλητική επίδοση είναι συνισταμένη πολλών αλληλοεπηρεαζόμενων παραγόντων, όπως είναι οι γενετικές καταβολές, η προπόνηση, η διατροφή, η αγωνιστική και ψυχολογική ετοιμότητα και φυσικά ο προπονητής.

Κάθε παιδί είναι διαφορετικό, άλλα είναι πιο νωχελικά, άλλα υπερκινητικά, άλλα πιο ανυπάκουα, άλλα ήδη αποφασισμένα να ασχοληθούν με τον αθλητισμό. Υπάρχουν επίσης διαφορές στην ταχύτητα αντίληψης και εκμάθησης της κινητικής εκτέλεσης απλών και σύνθετων κινήσεων.

Μπορούν να καλλιεργηθούν όλοι οι προπονητικοί στόχοι στην παιδική ηλικία. Η συστηματική τους εφαρμογή πρώτιστα εξυπηρετεί την υγεία των παιδιών, σωματική και ψυχική, την καλή διάθεσή τους, την κοινωνικοποίησή τους, αλλά και την εκτόνωσή τους με εποικοδομητικό παραγωγικό τρόπο.

Συνδυάζοντας στοιχεία όπως η κοινωνικότητα, ο εθελοντισμός και η ψυχαγωγία, ο αθλητισμός προβάλλει πρότυπα βίου και συμπεριφοράς, ενώ ταυτόχρονα διαμορφώνει στάσεις και αντιλήψεις ως προς το σώμα, στοιχεία πολύτιμα για τον ακόλουθο χρόνο ζωής των παιδιών.

Ο προπονητής έχει ρόλο παιδαγωγικό πάνω από όλα και είναι υπεύθυνος να περάσει στα παιδιά με πράξεις, όχι μόνο θεωρία βασικές έννοιες, που θα τα συνοδεύουν στο υπόλοιπο της ζωής τους. Έννοιες όπως του σεβασμού -η εκτίμηση που δείχνουμε στο άθλημα, στους συναθλητές μας, αλλά και σε όλα όσα μας περιβάλλουν-, του «ευ αγωνίζεσθαι» και της ευγενούς άμιλλας, της συμπαράστασης και της εμψύχωσης, της υπομονής -για παράδειγμα όταν περιμένουν την σειρά τους για την εκτέλεση κάποιας άσκησης- και της πειθαρχίας, υπακούοντας όχι μόνο σε κανόνες που τους αρέσουν, αλλά και σε αυτούς που δεν τους αρέσουν. Διότι η αυστηρή και δίκαιη πειθαρχία δημιουργεί ένα ιδανικό μαθησιακό περιβάλλον, που θα επιτρέψει στα παιδιά να αναπτύξουν τις δυνατότητές τους και θα βοηθήσει στην εξασφάλιση μιας θετικής εμπειρίας.

Στις έννοιες προστίθενται αυτές της ομαδικότητας -όπου μαθαίνουν να δίνουν χώρο και χρόνο στους συμμαθητές τους, μαθαίνουν να ακούν, να συνεργάζονται και να αντιλαμβάνονται-, της κατανόησης κι εμπιστοσύνης στον προπονητή τους, στους συναθλητές τους, στο άθλημα και στον ίδιο τον εαυτό τους, αποκτώντας αυτοεκτίμηση, πίστη στη δύναμή τους και σ’ αυτό που κάνουν. Καλλιεργούν ακατάπαυστα την θέλησή τους να συνεχίζουν παρά τις δυσκολίες ή ενδεχόμενες αποτυχίες, καλλιεργούν την συνέπεια, την επιμονή και το θάρρος. Γιατί χρειάζεται θάρρος για να ξεπερνάμε τον εαυτό μας, θάρρος για να δοκιμάζουμε νέα πράγματα και εμπειρίες. Κι αυτό το θάρρος θα το χρειαστούμε και στην ζωή.

Επιλέγοντας κάποιος να ασχοληθεί ενεργά με την προπονητική, πρέπει να αναπτύξει πολλές πλευρές της προσωπικότητάς του και να βελτιώνει διαρκώς τις γνώσεις του, ώστε οι αθλητές και οι ασκούμενοι, που συνεργάζονται μαζί του, να αισθάνονται σεβασμό για την παρουσία του και σιγουριά για τις οδηγίες και συμβουλές που τους απευθύνει. Πόσο μάλλον όταν ασχολείται με παιδιά, όπου αποκτά ένα ρόλο καθοδηγητή. Οφείλει ο ίδιος πρώτιστα ως προπονητής να αποτελεί πρότυπο προς μίμηση από τα παιδιά, όχι μόνο σε αθλητικό επίπεδο, αλλά και σε ανθρώπινο.

Πρέπει λοιπόν αρχικά να διατηρείται ο ίδιος σε καλή φυσική κατάσταση, ώστε να έχει την ικανότητα να επιδεικνύει στα παιδιά την επιδεξιότητα που απαιτεί να εκτελέσουν και να τους μεταδίδει την «αίσθηση» της κάθε άσκησης επαρκώς. Ο προπονητής πρέπει επίσης να αλληλοεπιδρά άμεσα με τα παιδιά, ώστε αυτά να ακολουθούν συνειδητά τις εντολές – ασκήσεις και τα παραγγέλματά του μέσα στην προπόνηση και να τον αναγνωρίζουν ως «αρχηγό» τους. Δεν είναι σωστό να δείχνει αδυναμία σε κάποια από τα παιδιά διότι οι διακρίσεις γίνονται άμεσα αντιληπτές από αυτά και προκαλούνται σοβαρά προβλήματα, που καταστρέφουν την δομή όλου του γκρουπ. Οφείλει να έχει ως στόχο να αναδείξει τα δυνατά σημεία και τα προτερήματα του κάθε παιδιού, ανακαλύπτοντας ίσως έναν μελλοντικό αθλητή της Καλλισθενικής, ενώ παράλληλα προσπαθεί να βελτιώσει τα αδύνατα σημεία όλων και του καθενός παιδιού ξεχωριστά.

Έτσι, η επιτυχία της προπονητικής παρέμβασης εξαρτάται όχι μόνο από την σαφή γνώση των αρχών της προπόνησης και της διαδικασίας μάθησης, την γνώση του τρόπου λειτουργίας των ενεργειακών συστημάτων κατά την άσκηση και τις μεθόδους ανάπτυξης όλων των ικανοτήτων, αλλά και την διαμόρφωση ενός κώδικα αποτελεσματικής επικοινωνίας με τους αθλητές και μαθητές, την εφαρμογή των κατάλληλων μεθόδων διδασκαλίας και την κατανόηση των δυνατοτήτων του αναπτυσσόμενου παιδιού.

Ο σωστός προπονητής είναι ικανός να συντάσσει προγράμματα προπόνησης που εξυπηρετούν τις ανάγκες των αθλητών/ασκουμένων, αλλά ταυτόχρονα είναι και διασκεδαστικά, ιδίως για τα παιδιά. Σκοπός του είναι να μυήσει τα παιδιά εξίσου στις μεθόδους χαλάρωσης και στην νοητική προπόνηση, ενώ φροντίζει για την ασφάλειά τους στην προπόνηση και στην ζωή. Γνωρίζει πότε να παρεμβαίνει εγκαίρως προκειμένου να αποτρέψει τον κίνδυνο τραυματισμού και μπορεί να αναγνωρίζει τις αιτίες και τα συμπτώματα της υπερπροπόνησης, πριν αυτά να είναι δύσκολα αναστρέψιμα.

Πρέπει ακόμα να έχει την δυνατότητα παροχής συμβουλών για τις διατροφικές ανάγκες του ασκούμενου παιδιού ή έστω να μπορεί να κατευθύνει τον γονέα στον ειδικό διατροφολόγο, αν βλέπει ότι υπάρχει τέτοια ανάγκη. Ο προπονητής διαμορφώνει κανόνες συμπεριφοράς και έχει την ευθύνη να δώσει στα παιδιά να καταλάβουν, ιδιαίτερα στα αγόρια κατά την εφηβεία, τους κινδύνους που ενέχει η χρήση αμφιβόλου προελεύσεως συμπληρωμάτων.

Πάνω από όλα πρέπει να είναι αντικειμενικός και να παρακολουθεί με σοβαρότητα την πρόοδο των παιδιών, καλύπτοντας διαρκώς τα κενά και τις ελλείψεις. Ορισμένες φορές θα χρειαστεί να επιλύει συναισθηματικά και άλλα ψυχολογικά προβλήματα των παιδιών. Δεν είναι σπάνιο να αρχίσουν να κλαίνε μέσα στο μάθημα ή να τσακωθούν, ιδίως αν υπάρχουν προβλήματα στο σπίτι. Ακόμα και αυτά πρέπει να αντιλαμβάνεται ένας άρτιος προπονητής.

Ένα μεγάλο κομμάτι της προπόνησης των παιδιών πρέπει να έχει την μορφή του παιχνιδιού, ιδίως όταν δεν πρόκειται για αγωνιστικό αθλητισμό. Γενικά οι προπονήσεις αγωνιστικού και ερασιτεχνικού αθλητισμού, ιδίως στα παιδιά διαφοροποιούνται πολύ. Τα παιδιά αρέσκονται σε κινήσεις που βασίζονται στον αναερόβιο μηχανισμό, όμως ο ενεργειακός μηχανισμός που τους είναι πιο απαραίτητος είναι ο αερόβιος. Προκειμένου να κρατάμε το ενδιαφέρον τους άσβεστο, διαλέγουμε ποικιλία τύπων ασκήσεων, διότι τα παιδιά βαριούνται πολύ εύκολα, καθώς και συνδυάζουμε τις δεξιότητες μεταξύ τους, ώστε να αποφεύγεται η μονοτονία. Σπάνια ένα παιδί θα καθίσει ήσυχο -ειδικά κάτω των 9 ετών- να κάνει την ευλυγισία του χωρίς παράπονα.

Μπορεί να χρησιμοποιηθεί με αποτέλεσμα προπόνηση με δρομικές ασκήσεις, αλτικές και εκρηκτικές, με ασκήσεις ευκινησίας και επιδεξιότητας. Ασκήσεις που να προωθούν την εκμάθηση τεχνικής ατομικά, αλλά και την ομαδικότητα και τον συγχρονισμό.

Ο αθλητισμός βοηθά τα παιδιά να «χτίσουν» χαρακτήρα και να αναπτύξουν δεξιότητες ζωής που θα τα βοηθήσουν να γίνουν πετυχημένοι επαγγελματίες, σπουδαίοι επιστήμονες, καθώς και ό,τι άλλο ονειρεύονται. Διδάσκονται αρχές και αρετές, μαθαίνουν να ζουν, όχι να υπάρχουν.