Ενδιαφέροντα Θέματα

---

Φυσιολογία αναπνευστικών μυών

Ιωάννα Σιγάλα, Θεόδωρος Βασιλακόπουλος, Σπόρος Ζακυνθινός

 

Οι αναπνευστικοί μύες είναι μαζί με την καρδιά οι μόνοι μύες που πρέπει να εργάζονται αδιάκοπα, παρ’ ότι περιοδικά, με σκοπό να διατηρηθεί η ζωή. Ο ρόλος τους είναι να κινούν επαναλαμβανόμενα τον θώρακα, μία ιδιαίτερα πολύπλοκη ελαστική κατασκευή, έτσι ώστε να επιτευχθεί η είσοδος του αέρα στους πνεύμονες και να πραγματοποιηθεί η ανταλλαγή αερίων. Εξαιτίας του μεγάλου αριθμού τους, οι αναπνευστικοί μύες πρέπει να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους με τον κατάλληλο τρόπο για να επιτελέσουν το έργο τους, παρά το γεγονός ότι έχουν ανατομικά διαφορετική τοποθέτηση στο χώρο, δια­φορετικό γεωμετρικό προσανατολισμό και διαφορετική κινητική νεύρωση. Πρέ­πει επίσης να μπορούν να προσαρμόζονται σε ποικίλες εργασιακές συνθήκες και να ανταποκρίνονται σε πολλά διαφορετικά χημικά και νευρικά ερεθίσματα. Δεδομένου του ζωτικού ρόλου των αναπνευστικών μυών η εφεύρεση μηχανών των αναπνευστήρων, που μπορούν να υποκαθιστούν την δουλειά των αναπνευ­στικών μυών όταν αυτοί αποτυγχάνουν είναι από μόνο του ένα πολύ σημαντι­κό γεγονός.

 

Α. Λειτουργική Ανατομία

 

Μεσοπλεύριοι μύες

Οι μεσοπλεύριοι μύες είναι δυο λεπτές στιβάδες μυϊκών ινών που καταλαμ­βάνουν καθένα από τα μεσοπλεύρια διαστήματα. Ονομάζονται έσω και έξω με βάση την σχέση τους με την εξωτερική επιφάνεια του σώματος, δηλαδή οι έξω μεσοπλεύριοι βρίσκονται πιο επιφανειακά και οι έσω πιο βαθιά. Οι μυϊκές ίνες των δυο μυών σχηματίζουν ορθή γωνία μεταξύ τους, ενώ ταυτόχρονα και οι δύο μύες είναι παχύτεροι προς τα πίσω σε σχέση με μπροστά.

 

Έξω μεσοπλεύριοι μύες

Οι έξω μεσοπλεύριοι μύες εκτείνονται ραχιαία από το φύμα των πλευρών προς τις πλευροχονδρικές ενώσεις μπροστά. Οι ίνες τους έχουν κατεύθυνση διαγώνια, προς τα κάτω και μπρος, από την υπερκείμενη προς την υποκείμε­νη πλευρά. Κοντά στις πλευροχονδρικές ενώσεις οι έξω μεσοπλεύριοι αντικαθί­στανται από ινώδη απονεύρωση, τον πρόσθιο μεσοπλεύριο υμένα, ο οποίος εκτείνεται μέχρι το πρόσθιο πέρας του μεσοπλεύριου διαστήματος.

 

Έσω μεσοπλεύριοι μύες

Οι έσω μεσοπλεύριοι ξεκινούν οπίσθια σαν οπίσθιος μεσοπλεύριος υμένας προς τα έσω των έξω μεσοπλεύριων μυών. Από την γωνία της πλευράς οι έσω μεσοπλεύριοι κατευθυνόμενοι διαγώνια προς τα άνω και πρόσω, φέρονται από το άνω χείλος της υποκείμενης πλευράς στο έσω χείλος της αύλακας της υπερ­κείμενης πλευράς, τερματίζοντας στην πλευροστερνική άρθρωση.

Παρ’ όλο που τα μεσοπλεύρια διαστήματα στο πλάι καλύπτονται από δύο μυϊκές στοιβάδες (έσω και έξω μεσοπλεύριοι), προς τα οπίσθια και έμπροσθεν καλύπτονται από μία μόνο μυϊκή στοιβάδα. Έμπροσθεν, μεταξύ του στέρνου και των  πλευροχονδρικών συνδέσεων, οι μόνες μυϊκές ίνες που υπάρχουν προ­έρχονται από τους έσω μεσοπλεύριους, είναι δε εξαιρετικά παχιές σε αυτό το σημείο σχηματίζοντας τους παραστερνικούς μεσοπλεύριους μύες. Οπίσθια, από την γωνία των πλευρών μέχρι τους σπονδύλους, οι μόνες μυϊκές ίνες που υπάρχουν προέρχονται από τους έξω μεσοπλεύριους. Σε αυτές προστίθεται, σε κάθε μεσοπλεύριο διάστημα, ένας ατρακτοειδής μυς που εκτείνεται από την άκρη της εγκάρσιας απόφυσης του σπονδύλου μέχρι την γωνία της κάτω πλευράς και ονομάζεται ανελκτήρ των πλευρών (levator costae). Όλοι οι μεσοπλεύριοι μύες νευρώνονται από τα μεσοπλεύρια νεύρα.

 

Το μοντέλο του Hamberger για την αναπνευστική κίνηση των έσω μεσοπλεύριων μυών

 

Β. ΔιάφραγμαΗ δράση των μεσοπλευρίων μυών στην ανα­πνοή έχει αποτελέσει σημείο διαμάχης στην ιστορία της ιατρικής (Σχήματα 1, 2). Η πιο ση­μαντική από τις θεωρίες που έχουν διατυπωθεί για να εξηγήσουν την δράση τους, είναι αυτή του Hamberger, η οποία βασίζεται σε στοιχεία γεωμετρίας. Όταν ένας μεσοπλεύριος μυς συσπάται σε ένα μεσοπλεύριο διάστημα, έλκει την υποκείμενη πλευρά προς τα πάνω και την υπερκείμενη πλευρά προς τα κάτω. Η πραγμα­τική κίνηση των πλευρών όμως εξαρτάται από τη σχέση των δυνάμεων ροπής, οι οποίες δρουν στα δύο σημεία επαφής του μυ με τις αντίστοιχες πλευρές, στο κέντρο της περιστρο­φής (το οποίο αποτελούν οι σπονδυλικές αρ­θρώσεις) (Σχήμα 3). Οι έξω μεσοπλεύριοι έχουν πορεία διαγώνια προς τα κάτω και πρόσω, έτσι που η πρόσφυσή τους στην υποκείμενη πλευρά να απέχει περισσότερο από το κέντρο της περιστροφής από την αντίστοιχη της υπερκεί­μενης πλευράς. Συνεπώς, όταν οι μύες αυτοί συσπώνται η ροπή που αναπτύσσεται στις υποκείμενες πλευρές είναι μεγαλύτερη από αυ­τή που αναπτύσσεται στις υπερκείμενες και το καθαρό αποτέλεσμα είναι η ανύψωση των πλευρών. Το αντίστροφο ισχύει για τους έσω μεσοπλεύριους μύες, η κατεύ­θυνση των οποίων είναι προς τα άνω και πρόσω, έτσι ώστε η δράση τους είναι να χαμηλώνουν τις πλευρές στις οποίες προσφύονται. Οι παραστερνικοί μεσο­πλεύριοι μύες είναι τμήμα της έσω μεσοπλεύριας μυϊκής στοιβάδας, αλλά η δράση τους έχει σαν κέντρο αναφοράς το στέρνο αντί τη σπονδυλική στήλη (το κέντρο της περιστροφής είναι οι στερνοπλευρικές αρθρώσεις). Συνεπώς με πα­ρόμοιους συλλογισμούς η σύσπαση τους θα ανυψώσει τις πλευρές.

 

 

Παρ’ όλο που το μοντέλο του Hamberger δεν είναι απόλυτα ακριβές, οι προ­βλέψεις του ισχύουν, μια και πειραματικά δεδομένα επιβεβαίωσαν ότι οι έξω μεσοπλεύριοι μύες, οι παραστερνικοί και ο ανελκτήρ των πλευρών είναι εισπνευστικοί μύες, ενώ οι έσω μεσοπλεύριοι μύες είναι εκπνευστικοί. Οι φυσιο­λογικοί άνθρωποι κατά την διάρκεια της ήρεμης αναπνοής, παρουσιάζουν δρα­στηριότητα στους παραστερνικούς μεσοπλεύριους μύες κατά την εισπνοή. Αυτό δείχνει ότι στους ανθρώπους η συνεισφορά των παραστερνικών μεσο­πλεύριων μυών κατά την ήρεμη αναπνοή είναι μεγαλύτερη από αυτή των έξω μεσοπλεύριων. Όσο αυξάνει το εισπνευστικό φορτίο αυξάνει και η συμμετοχή των έξω μεσοπλεύριων και του ανελκτήρος των πλευρών παρ’ όλο που η αποτελεσματικότητα αυτού του μηχανισμού για την αντιμετώπιση του αυξημένου αναπνευστικού έργου είναι εξαιρετικά μικρή.

 

Το έδαφος της θωρακική κοιλότητας κλείνει από ένα μυοτενοντώδες σεντό­νι πολύπλοκης κατασκευής και ανάπτυξης, το διάφραγμα. Το διάφραγμα είναι ανατομικά μοναδικό μεταξύ των σκελετικών μυών, γιατί οι ίνες του φέρονται ακτινικά από ένα κεντρικό τενοντώδη σχηματισμό (τενόντιο κέντρο) για να εισέλθουν περιφερικά στα οστά της θωρακικής κοιλότητας.

Το τενόντιο κέντρο του διαφράγματος είναι παχύ, ισχυρό και κατά προσέγ­γιση τρίλοβο. Έχει σχήμα “μπούμερανγκ”, με τις δύο άκρες του διατεταγμένες στον προσθιοπίσθιο άξονα Το κεντρικό του τμήμα συνέχεται προς τα πάνω με το περικάρδιο με το οποίο έχει κοινή εμβυολογική προέλευση.

Το μυώδες τμήμα του διαφράγματος χωρίζεται σε δύο τμήματα ανάλογα με την έκφυσή τους: την οσφυϊκή μοίρα και τη στερνική-πλευρική μοίρα. Η οσφυ­ϊκή μοίρα εκφύεται από τα σκέλη του διαφράγματος και από τους τρεις τοξο­ειδείς συνδέσμους. Τα σκέλη του διαφράγματος είναι ισχυροί τένοντες που εκφύονται το μεν δεξιό από τα πλάγια των σωμάτων των τριών πρώτων οσφυϊκών σπονδύλων, το δε αριστερό από τα πλάγια των σωμάτων των δύο πρώτων οσφυϊκών σπονδύλων. Ανάμεσα στα δύο σκέλη παρεμβάλλεται μία ινώδη “αψίδα”, ο μέσος τοξοειδής σύνδεσμος. Ο έσω τοξοειδής σύνδεσμος πορεύεται από το σκέλος κάθε πλευράς κατά μήκος του ψοΐτη μυ και καταλή­γει στο άκρο της εγκάρσιας απόφυσης του πρώτου οσφυϊκού σπονδύλου. Από το σημείο αυτό ξεκινάει ο έξω τοξοειδής σύνδεσμος που πορευόμενος κατά μήκος του τετράγωνου οσφυϊκού μυ καταλήγει στην δωδέκατη πλευρά. Ο έσω και ο έξω τοξοειδής σύνδεσμος είναι προσκολλημένοι σταθερά στο πρόσθιο τοί­χωμα του ψοΐτη και του τετράγωνου οσφυϊκού μυ αντίστοιχα. Μυϊκές ίνες που εκφύονται από τα σκέλη και τους τοξοειδείς συνδέσμους πορεύονται προς τα πάνω και εισέρχονται στο οπίσθιο όριο του κεντρικού τένοντα συμπλεκόμενες εν μέρει με τις μυϊκές ίνες που ανέρχονται από την δωδέκατη πλευρά.

 

 

 

Η πλευρική (στερνο-πλευρική) μοίρα του διαφράγματος εκφύεται από την ξιφοειδή απόφυση και το κατώτερο πέρας του στέρνου καθώς και τους πλευ­ρικούς χόνδρους των έξι κατώτερων πλευρών. Από την ξιφοειδή απόφυση και το κατώτερο πέρας του στέρνου, εκπορεύονται μυϊκές ίνες που με κατεύθυν­ση οριζόντια και προς τα πίσω εισέρχονται στο πρόσθιο όριο του κεντρικού τένοντα. Οι μυϊκές ίνες που εκφύονται από το έσω τμήμα κάθε πλευρικού χόν­δρου, από τον έβδομο έως και το άκρο της δωδέκατης πλευράς, χωρίζονται από τις αντίστοιχες μυϊκές ίνες της στερνικής μοίρας με ένα μικρό κενό, το στερνοπλευρικό τρίγωνο. Αυτές πορεύονται προς τα πάνω έτσι ώστε να εφά­πτονται (αντιπαρατίθενται) με την έσω επιφάνεια του κατώτερου τμήματος του θωρακικού κλωβού, δημιουργώντας την αποκαλούμενη ζώνη επαφής (παράθεσης – zone of apposition). Μόνο υψηλότερα αρχίζει να σχηματίζεται γωνία μεταξύ αυτών των μυϊκών ινών του διαφράγματος και του θωρακικού κλωβού. Τελικά οι μυϊκές ίνες φέρονται οριζόντια και συγκλίνουν στο πρόσθιο, στο πλάγιο και μερικές και στο οπίσθιο όριο του κεντρικού τένοντα.

Το διάφραγμα σε θέση ηρεμίας (στη λειτουργική υπολειπόμενη χωρητικότητα- FRC) σχηματίζει δύο θόλους που συνδέονται με μια σέλα η οποία έχει κατεύθυνση από το στέρνο προς την πρόσθια επιφάνεια της σπονδυλικής στήλης. Η ελεύθερη επιφάνεια του διαφράγματος κυρτώνει ώστε να εφάπτεται με το εσωτερικό του θωρακικού κλωβού και στη συνέχεια πορεύεται προς τα κάτω έτσι ώστε το διάφραγμα να γίνεται κυλινδρικό στις ζώνες παράθεσης (Σχήμα 4). Το ύψος της ζώνης παράθεσης σε έναν άνθρωπο σε όρθια θέση και σε ηρεμία είναι 6-7 cm στη μέση μασχαλιαία γραμμή και καταλαμβά­νει το 25-30% της συνολικής εσωτερικής επιφάνειας του θωρακικού κλωβού. Η κινητική νεύρωση του διαφράγματος γίνε­ται από τα φρενικά νεύρα. Όταν ανα­πτύσσεται τάση στις μυϊκές ίνες του δια­φράγματος, ασκείται στον κεντρικό τένο­ντα δύναμη με φορά προς τα κάτω έτσι ώστε ο θόλος του διαφράγματος κατέρχε­ται. Αυτή η κάθοδος του διαφράγματος έχει δύο δράσεις. Πρώτον, εκτείνει την θωρακική κοιλότητα κατά μήκος του κεφαλουραίου άξονά της με συνεπακόλουθο τη μείωση της υπεζωκοτικής πίε­σης. Ανάλογα λοιπόν με το αν οι φωνητικές χορδές είναι ανοιχτές ή κλειστές, αυξάνει συνακόλουθα ο πνευμονικός όγκος ή μειώνεται η κυψελιδική πίεση αντίστοιχα. Δεύτερον, προκαλεί μετατόπιση των κοι­λιακών σπλάχνων προς τα κάτω και αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης, τα οποία έχουν ως αποτέλεσμα την μετατόπιση του πρόσθιου κοιλιακού τοιχώματος προς τα έξω. Επιπρόσθετα η σύσπαση του διαφράγματος μετατοπίζει τον θωρακικό κλωβό δρώντας σε αυτόν άμεσα λόγω της πρόσφυσης των πλευρικών διαφραγματικών ινών στις πλευρές αλλά και έμμεσα λόγω των μεταβολών στην υπεζωκοτική και ενδοκοιλιακή πίεση. Έτσι όταν το διάφραγμα συσπάται αναπτύσσεται από τις πλευρικές διαφραγματικές ίνες προς τις έξι κατώτερες πλευρές μια δύνα­μη με φορά προς τα πάνω, που έχει σαν αποτέλεσμα την ανύψωσή τους και την προς τα έξω περιστροφή τους (insertional force). Το αποτέλεσμα των μεταβολών της υπεζωκοτικής και ενδοκοιλιακής πίεσης στη μετατόπιση του θωρακικού κλω­βού είναι όμως πιο πολύπλοκο. Αν κάποιος υποθέσει ότι ο μόνος μυς που δρα στον θωρακικό κλωβό είναι το διάφραγμα, τότε διαπιστώνει ότι η σύσπαση του δια­φράγματος έχει δύο αντίθετες μεταξύ τους δράσεις πάνω στον θωρακικό κλωβό. Στο ανώτερο τμήμα του θωρακικού κλωβού, η σύσπαση του διαφράγματος έχει σαν αποτέλεσμα τη ελάττωση της προσθιοπίσθιας διαμέτρου του -εκπνευστική δράση- κυρίως λόγω της μείωσης της υπεζωκοτικής πίεσης. Αντίθετα, η σύσπαση του διαφράγματος, προκαλεί την έκπτυξη του κατώτερου τμήματος του θωρακι­κού κλωβού, η οποία είναι πιο έκδηλη στην εγκάρσια διάμετρο του και λιγότερο στην προσθιοπίσθια. Αυτή η εισπνευστική δράση του διαφράγματος στο κατώτε­ρο τμήμα του θωρακικού κλωβού οφείλεται στη συνδυασμένη δράση δυο δυνάμενων, της insertional force που περιγράφηκε και της δύναμης που αναπτύσσεται λόγω της ύπαρξης των ζωνών παράθεσης (appositional force). Οι ζώνες παράθε­σης μετατρέπουν το κατώτερο τμήμα του θωρακικού κλωβού σε τμήμα του περιεχομένου της κοιλιάς. Πράγματι, πειράματα που έχουν πραγματοποιηθεί σε σκύλους δείχνουν ότι κατά την διάρκεια της αναπνοής, οι μεταβολές της πίεσης στην κοιλότητα αυτή του υπεζωκότα μεταξύ των ζωνών παράθεσης του διαφράγμα­τος και του θωρακικού κλωβού, είναι σχεδόν ίσες με τις μεταβολές της ενδοκοιλια­κής πίεσης. Η πίεση σε αυτή την υπεζωκοτική κοιλότητα αυξάνει αντί να μειώνε­ται στην εισπνοή, δείχνοντας ότι η αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεση όντως μεταβι­βάζεται μέσω της παράθεσης του διαφράγματος με σκοπό την έκπτυξη του κατώτερου θωρακικού κλωβού. Ο μηχανισμός αυτής της δράσης του διαφράγμα­τος ονομάζεται appositional force και το μέγεθός της εξαρτάται άμεσα από το μέγε­θος των ζωνών παράθεσης και την αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης και έμμεσα από την αντίσταση που προβάλει το περιεχόμενο της κοιλιάς στην κάθοδο του διαφράγματος. Έτσι, για μια δεδομένη σύσπαση του διαφράγματος, η appositional force είναι μεγαλύτερη όσο μεγαλύτερη είναι η αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης και το μέγεθος των ζωνών παράθεσης, καθώς και όταν η αντίσταση στην κάθοδο του διαφράγματος είναι μεγάλη -αφού σε αυτή την περίπτωση ο θόλος του διαφράγ­ματος κατέρχεται λιγότερο, οι ζώνες παράθεσης διατηρούν σημαντική έκταση και η αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης είναι μεγαλύτερη.

 

 

Η ισορροπία μεταξύ της υπεζωκοτικής πίεσης και των δυνάμεων του διαφράγματος (insertional-appositional force) επηρεάζεται σημαντικά από τον πνευμονικό όγκο. Έτσι όταν ο πνευμονικός όγκος μειώνεται σε τιμές κάτω από την FRC, οι ζώνες παράθεσης αυξάνουν σε μέγεθος και μειώνεται το τμήμα του θωρακικού κλωβού που είναι εκτεθειμένο στην επίδραση της υπεζωκοτικής πίεσης. Σαν αποτέλεσμα η appositional force αυξάνεται ενώ η επίδραση της υπεζωκοτικής πίεσης ελαττώνεται, με αποτέλεσμα να γίνεται εντονότερη η εισπνευστική δράση του διαφράγματος στον θωρακικό κλωβό. Αντίθετα όσο ο πνευμονικός όγκος αυξάνει τόσο μειώνεται το μέγεθος των ζωνών παράθεσης και τόσο μεγαλώνει το τμήμα του θωρακικού κλωβού που βρίσκεται υπό την επίδραση της υπεζωκοτικής πίεσης. Συνεπώς η εισπνευστική δράση του διαφράγματος στον θωρακικό κλωβό ελαττώνεται. Όταν ο πνευμονικός όγκος προσεγγίζει την ολική πνευμονική χωρητικότητα τότε οι ζώνες παράθεσης έχουν σχεδόν εξαφανιστεί και οι μυϊκές ίνες του διαφράγματος φέρονται προς τα έσω και πάνω. Τότε η insertional force του διαφράγματος είναι κυρίως εκπνευστική παρά εισπνευστική. Αυτές οι δυο επιδράσεις του αυξημένου πνευμονικού όγκου οφείλονται για τη μείωση της εγκάρσιας διαμέτρου του κατώτερου θωρα­κικού κλωβού σε ασθενείς με εμφύσημα και σοβαρή υπερδιάταση (σημείο Hoover). Πρέπει να σημειωθεί η σχέση μεταξύ των μεταβολών του πνευμονικού όγκου και της μηχανικής απόδοσης του διαφράγματος είναι πιο έκδηλες όταν ο πνευμονικός όγκος μεταβάλλεται απότομα. Όταν ο πνευμονικός όγκος αυξάνει προοδευτικά σε χρόνια βάση τότε λαμβάνει χώρα κάποιας μορφής προσαρμογή για να αντιρροπήσει μερικά τη μηχανικά μειονεκτική θέση του διαφράγματος.

Παρ’ ό,τι η σύσπαση μόνο του διαφράγματος προκαλεί παραμόρφωση του θωρακικού κλωβού σε όλους τους πνευμονικούς όγκους, τα φυσιολογικά άτομα που αναπνέουν ήρεμα εκπτύσσουν τον θωρακικό τους κλωβό χωρίς να τον παρα­μορφώνουν. Και αυτό γιατί κατά την διάρκεια της εισπνοής η προσθιοπίσθια και η εγκάρσια διάμετρος του κατώτερου θωρακικού κλωβού αυξάνουν προοδευτικά και συγχρονισμένα, ενώ επιπρόσθετα και η προσθιοπίσθια διάμετρος του ανώτε­ρου θωρακικού κλωβού αυξάνει. Αυτά δείχνουν ότι σε υγιείς ανθρώπους ακόμα και κατά την ήρεμη αναπνοή, συσπώνται και άλλοι μύες έτσι ώστε να εκπτυχθεί το ανώτερο τμήμα του θωρακικού κλωβού και να αυξηθεί η προσθιοπίσθια διάμε­τρος του κατώτερου τμήματος του θωρακικού κλωβού.

 

 

 

Γ. Μύες του τραχήλου

 

Στερνοκλειδομαστοειδής

Οι στερνοκλειδομαστοειδείς μύες εκφύονται από τη σύστοιχη μαστοειδή απόφυση και κατέρχονται μέχρι την πρόσθια επιφάνεια της λαβής του στέρ­νου και το σύστοιχο έσω τριτημόριο της κλείδας. Η νεύρωσή τους γίνεται από το παραπληρωματικό νεύρο. Η δράση τους είναι να μετακινούν προς τα πάνω το στέρνο κατά την διάρκεια της εισπνοής, να εκτείνουν το ανώτερο τμήμα του θωρακικού κλωβού περισσότερο κατά την προσθιοπίσθια διάμετρό του από ό,τι κατά την εγκάρσια, και να μειώνουν την εγκάρσια διάμετρο του κατώτερου τμήματος του θωρακικού κλωβού. Τα συμπεράσματα αυτά προέρχονται από ασθενείς με διατομή στην ανώτερη αυχενική μοίρα του νωτιαίου μυελού, όπου οι στερνοκλειδομαστοειδείς είναι οι μόνοι διαθέσιμοι αναπνευστικοί μύες. Συ­μπερασματικά η δράση τους ανταγωνίζεται την αντίστοιχη δράση του δια­φράγματος στο ανώτερο τμήμα του θωρακικού κλωβού.

Στα φυσιολογικά άτομα που αναπνέουν ήρεμα, οι στερνοκλειδομαστοειδείς είναι ανενεργοί και επιστρατεύονται μόνο όταν το φορτίο των εισπνευστικών μυών είναι αυξημένο πέραν του φυσιολογικού ή όταν ο αερισμός είναι σημα­ντικά αυξημένος. Συνεπώς οι στερνοκλειδομαστοειδείς πρέπει να θεωρούνται επικουρικοί μύες για την εισπνοή.

Σκαληνοί

Οι σκαληνοί μύες είναι τρεις και εκτείνονται από τις εγκάρσιες αποφύσεις των πέντε κατώτερων αυχενικών σπονδύλων έως την άνω επιφάνεια των δύο πρώτων πλευρών. Λαμβάνουν την νεύρωσή τους κυρίως από τα πέντε κατώ­τερα αυχενικά νεύρα. Η δράση τους είναι να αυξάνουν (ελάχιστα) την προ­σθιοπίσθια διάμετρο του ανώτερου τμήματος του θωρακικού κλωβού. Παρ’ ό,τι παλαιότερες μελέτες θεωρούσαν τους σκαληνούς επικουρικούς εισπνευστικούς μύες, πιο πρόσφατα δεδομένα αποδεικνύουν ότι έχουν ανεξάρτητη δράση στην εισπνοή. Στην πραγματικότητα, φυσιολογικά άτομα σε καθιστή θέση, δεν μπορούν να αναπνεύσουν χωρίς τη σύσπαση των σκαληνών μυών ακόμα κι αν μει­ώσουν την εισπνευστική προσπάθειά τους, μειώνοντας τον εισπνεόμενο όγκο ανάλογα. Συνεπώς, στους ανθρώπους, οι σκαληνοί μύες είναι βασικοί εισπνευστικοί μύες και η σύσπασή τους καθορίζει σε σημαντικό βαθμό την έκπτυξη του ανώτερου τμήματος του θωρακικού κλωβού κατά την αναπνοή.

 

 

Μύες της Ράχης

 

Α. Γενικά

 

1. Οι ετερόχθονες μύες ελέγχουν τις κινήσεις των άνω άκρων και του θωρακικού τοιχώματος.

• Νευρώνονται συνήθως από πρόσθιους κλάδους των νωτιαίων νεύρων.
• Η επιπολής ομάδα σχετίζεται με τα άνω άκρα.
• Η ενδιάμεση ομάδα συνδέεται με το θωρακικό τοίχωμα.

 

2. Οι αυτόχθονες μύες βρίσκονται εν τω βάθει.

• Νευρώνονται από τους οπίσθιους κλάδους των νωτιαίων νεύρων.
• Στηρίζουν και κινούν τη σπονδυλική στήλη και συμμετέχουν στις κινήσεις της κεφαλής.
• Μια ομάδα κινεί τις πλευρές σε σχέση με τη σπονδυλική στήλη.

 

Β. Επιπολής Μύες της Ράχης (του άνω άκρου)

 

1. Εντοπίζονται αμέσως κάτω από το δέρμα και την επιπολής περιτονία της ράχης.

 

2. Συνδέουν τις κινητές κλείδες, ωμοπλάτες και βραχιόνια οστά με τους σπονδύλους, τις πλευρές και το στέρνο (του αξονικού σκελετού).

 

3. Οι μύες του άνω άκρου οι οποίοι συνάπτονται στη ράχη είναι:

• Ο τραπεζοειδής μυς
• Ο ανελκτήρας μυς της ωμοπλάτης
• Ο μείζων και ελάσσων ρομβοειδής μυς
• Ο μείζων και ελάσσων στρογγυλός μυς
• Ο δελτοειδής μυς
• Ο υπερακάνθιος μυς
• Ο υπακάνθιος μυς
• Ο υποπλάτιος μυς
• Ο πλατύς ραχιαίος μυς
• Ο πρόσθιος οδοντωτός μυς

 

• Ο μείζων και ελάσσων θωρακικός καθώς και ο υποκλείδιος μυς ανήκουν επίσης σε αυτή την ομάδα μυών του άνω άκρου, αλλά εντοπίζονται στο πρόσθιο τοίχωμα του σώματος.

 

 

 

Γ. Ενδιάμεση μυϊκή στοιβάδα

 

1. Εντοπίζονται αμέσως κάτω από τους μυς του άνω άκρου (επιπολής ομάδα).

 

2. Οι οπίσθιοι οδοντωτοί μύες καλούνται και αναπνευστικοί μύες γιατί προσφύονται στις σπονδυλικές άκανθες και στις πλευρές και μπορούν να ανυψώνουν ή να πιέζουν προς τα κάτω μερικές πλευρές κατά την αναπνοή.

 

3. Αποτελείται από:

• Τον οπίσθιο άνω οδοντωτό μυ
• Τον οπίσθιο κάτω οδοντωτό μυ

 

Δ. Αυτόχθονες ή γνήσιοι εν τω βάθει μυς της ράχης

 

1. Ο εκτείνων μυς της ράχης (ή ιερονωτιαίος μυς)

 

Εδώ ανήκουν οι περισσότεροι επιφανειακοί μυς της ράχης και περιλαμβάνει:

• Τον ακανθώδη μυ
• Τον μήκιστο μυ
• Τον λαγονοπλευρικό μυ

 

2. Εγκαρσιοακανθώδεις μυς

Βρίσκονται κάτω από τον εκτείνονται μυ της ράχης και περιλαμβάνει:

• Τους περιστροφείς μυς
• Τον πολυσχιδή μυ
• Τον ημιακανθώδη μυ

 

Επίσης:

• Οι μεσακάνθιοι μύες (συνδέουν τις γειτονικές άκανθες των σπονδύλων)
• Οι οπίσθιοι μεσεγκάρσιοι μύες (συνδέουν τις εγκάρσιες αποφύσεις των σπονδύλων)

 

3. Στην αυχενική μοίρα, οι υπινιακοί μύες περιλαμβάνουν:

• Τον μείζονα οπίσθιο ορθό κεφαλικό μυ
• Τον ελάσσονα οπίσθιο ορθό κεφαλικό μυ
• Τον άνω λοξό κεφαλικό μυ
• Τον κάτω λοξό κεφαλικό μυ

 

4. Σπληνοειδείς μυς (κεφαλικός και αυχενικός)

Αποτελούν εν τω βάθει μυς της ράχης που δεν ανήκουν στις άλλες ομάδες

 

Ε. Τζόνσον, Αν. Καθηγήτρια Ανατομίας

 

 

 

Μύες του Πήχη

Όταν τα χέρια πιάνουν σφιχτά γύρω από ένα αντικείμενο, υπάρχουν δύο ομάδες μυών του βραχίονα που μπαίνουν σε χρήση. Ο βραχιονοκερκιδικός μυς και οι καμπτήρες του καρπού. Οι καμπτήρες βρίσκονται στο εσωτερικό μέρος του πήχη και κυρίως ενεργοποιούνται, όταν ο καρπός τραβάει προς το σώμα. Ο βραχιονοκερκιδικός βρίσκεται κατά μήκος του εξωτερικού μέρους του βραχίονα και ενεργοποιείται όταν ο καρπός σπρώχνει μακριά από το σώμα. Όταν ο καρπός είναι σε ουδέτερη θέση, οι δύο αυτές ομάδες μυών χρησιμοποιούνται για την ισορρόπηση του βάρους. Εκτός από ασκήσεις που απομονώνουν τους πήχεις, υπάρχουν και άλλοι τρόποι για να εξαντλήσουν τη δύναμή τους.

 

 

Η μεγαλύτερη δύναμη των καμπτήρων του αγκώνα εμφανίζεται σε θέση υπτιασμού και όχι πρηνισμού (π.χ. back lever)

 

 

Με την επικέντρωση των προσπαθειών σας στην αύξηση της δύναμης των πήχεων, θα δείτε δραματικά αποτελέσματα όσον αφορά το χειρισμό μεγάλων βαρών και θα σας βοηθήσει ιδιαίτερα με ασκήσεις όπως οι όρθιες κωπηλατικές, τα deadlifts, οι έλξεις στο μονόζυγο και σε όλες τις ασκήσεις δικεφάλων. Οι παραπάνω ασκήσεις είναι τύπου “έλξης”. Οι ασκήσεις που η κινητήρια δύναμη είναι η έλξη είναι συνήθως οι ασκήσεις που οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν το μεγαλύτερο μειονέκτημα. Βλέπετε, οι ασκήσεις πιέσεων είναι φυσικές προς το σώμα. Αδύναμοι πήχεις ίσον αδύναμη εκτέλεση.

Οι πήχεις αποτελούνται από μια περίπλοκη συστοιχία μυών, με κύριους μύες τον βραχιονοκερκιδικό μυ που βρίσκεται στο άνω μέρος του πήχη και τον ωλένιο και κερκιδικό καμπτήρα στο πίσω μέρος. Ασκήσεις με πρηνή λαβή στοχεύουν τον βραχιονοκερκιδικό, ενώ ασκήσεις με ύπτια λαβή στοχεύουν τους καμπτήρες.

Αρχαία ελληνική: [ο / πῆχυς, -εως και -εος, και πήχη, η, και πήχης, ο, και πήχυ ή πήχι, -ιού, το, αιολ. τ. πᾱχυς, ὁ] Το αντιβράχιο, το τμήμα τού χεριού που περιλαμβάνεται από τον αγκώνα έως τον καρπό, έως την πηχεοκαρπική άρθρωση

νεοελλ.-αρχ.: ο κανόνας, η ρίγα με μήκος ενός πήχυ («καὶ κανόνας ἐξοίσουσι καὶ πήχεις ἐπῶν», Αριστοφ.)

νεοελλ.: ονομασία διαφόρων μονάδων μετρήσεως μήκους, που οι υποδιαιρέσεις και το μήκος τους ποικίλλουν κατά χώρες

 

Επίσης:

1. το μέρος του άνω άκρου από τον αγκώνα έως τον καρπό
2. παλαιότερη μονάδα μήκους, διαφορετική από χώρα σε χώρα (που κυμαίνεται από 64 εκατοστά (εμπορικός) έως 1 μέτρο (βασιλικός))
3. μακρόστενο λεπτό κομμάτι ξύλου
4. αθλητισμός το ξύλο που χρησιμοποιείται σαν όριο στο άλμα εις ύψος και στο επί κοντώ

 

 

 

Τύποι διαρθρώσεων

 

Ανάλογα με τις διαφορές των αρθρικών επιφανειών, τους βαθμούς ελευθερίας και τον τύπο της κίνησης μεταξύ των μελών, οι διαρθρώσεις διακρίνονται σε:

-Ολισθαίνουσες ή ανώμαλες

-Γίγγλυμες

-Τροχοειδείς

-Κονδυλοειδείς

-Ελλειψοειδείς

-Εφιπποειδείς

-Σφαιροειδείς

 

-Ολισθαίνουσες: Η κίνηση δεν γίνεται γύρω από άξονα. Αποτελούνται από δύο επίπεδες επιφάνειες που γλιστρούν μεταξύ τους. Επίπεδη κίνηση και ελάχιστη περιστροφή (μεσοκαρπικές, μεσοταρσικές).

-Γίγγλυμες: Η μία επιφάνεια κύλινδρος και η άλλη κυλινδρική κοιλότητα. Κίνηση σε έναν άξονα (κάμψη – έκταση) (αγκώνας, μεσοφαλαγγικές του χεριού και του ποδιού).

-Τροχοειδείς: Η μία επιφάνεια σαν τροχός και η άλλη επίπεδη. Κίνηση γύρω από την επίπεδη επιφάνεια (πρηνισμός – υπτιασμός) (ατλαντοαξονική, κερκιδωλενική).

-Κονδυλοειδείς: Η μια επιφάνεια μικρό σφαιρικό κοίλωμα και η άλλη μικρό σφαιρικό κύρτωμα. Κίνηση σε ένα επίπεδο (κάμψη – έκταση) και μικρή κίνηση σε άλλο επίπεδο (στροφή) (γόνατο).

-Ελλειψοειδείς: Κίνηση σε δύο επίπεδα (κάμψη – έκταση, απαγωγή – προσαγωγή), διαξονικές (κερκιδοκαρπική του καρπού, μετακαρπιοφαλαγγική).

-Σφαιροειδείς: η μια επιφάνεια μεγάλο σφαιρικό κοίλωμα και η άλλη μεγάλο σφαιρικό κύρτωμα. Κίνηση σε τρεις άξονες (κάμψη – έκταση, απαγωγή -προσαγωγή, στροφή) (άρθρωση του ισχίου).

-Εφιπποειδείς: Οι επιφάνειες έχουν σχήμα σέλας αλόγου. Κίνηση σε τρία επίπεδα (κάμψη-έκταση, απαγωγή-προσαγωγή, μικρή στροφή) (καρπομετακάρπια του αντίχειρα).

 

 

 

 

Χαρακτηριστικά του Χόνδρου

Όπως άλλοι τύποι συνδετικού ιστού, ο χόνδρος συνίσταται από κύτταρα και εξωκυττάρια ουσία ινών και θεμέλιας ουσίας. Ωστόσο, διαφέρει από τους τύπους συνδετικού ιστού σε αρκετά σημεία:

• Ο ώριμος χόνδρος στερείται αγγείων.
• Ο χόνδρος δεν διαπερνάται από κανένα στοιχείο του νευρικού συστήματος.
• Τα κύτταρα του χόνδρου ονομάζονται χονδροκύτταρα, είναι διάσπαρτα εντός της θεμέλιας ουσίας και βρίσκονται παγιδευμένα εντός μικρών χώρων που μοιάζουν με αύλακες, τις κοιλότητες.
• Η θεμέλια ουσία του χόνδρου έχει ζελατινώδη υφή, που παρέχει στον ιστό ελαστική σταθερότητα ικανή να ανθίσταται σε μεγάλες πιέσεις και δυνάμεις απόσχισης.

 

 

 

 

Υποκατηγορίες Χόνδρου

Ο χόνδρος υποδιαιρείται σε τρεις κατηγορίες: τον υαλοειδή, τον ελαστικό και τον ινώδη χόνδρο. Αυτοί οι διαφορετικοί τύποι χόνδρου διακρίνονται από την εμφάνιση και τα συστατικά της θεμέλιας ουσίας και των ινών, καθώς και από την παρουσία ή την απουσία ενός εξωτερικού ινώδους στρώματος συνδετικού ιστού που καλείται περιχόνδριο.

• Ο υαλοειδής χόνδρος είναι ο πιο κοινός χόνδρος από τους τρεις τύπους. Βρίσκεται σε πολλές περιοχές, συμπεριλαμβανομένων των αρθρικών επιφανειών των κινητών

αρθρώσεων, των χονδρικών προτύπων των υπό ανάπτυξη μακρών οστών, των επιφυσιακών δίσκων και των υποστηρικτικών δομών του αναπνευστικού δέντρου.

• Ο ινώδης χόνδρος ανευρίσκεται τυπικά σε περιοχές, όπου ασκούνται δυνάμεις πίεσης. Εξαιτίας της διάταξης των ινών εντός της εξωκυττάριας ουσίας, ο ινώδης ιστός είναι ικανός να ανθίσταται καλύτερα στη συμπίεση και σε αποσχιστικές δυνάμεις σε σχέση με τους άλλους τύπους χόνδρου. Ο ινώδης χόνδρος βρίσκεται στην ηβική σύμφυση, στους ινώδεις δακτυλίους των μεσοσπονδύλιων δίσκων, στους αρθρικούς δίσκους των κροταφογναθικών και στερνοκλειδικών αρθρώσεων και στους μηνίσκους των αρθρώσεων των γονάτων. Εντοπίζεται, ακόμα, στις περιοχές μετάπτωσης μεταξύ χόνδρου και οστού, σχηματίζοντας τη σύνδεση μεταξύ τενόντων και οστών.
• Ο ελαστικός χόνδρος είναι ο λιγότερο κοινός από τους τρεις τύπους. Βρίσκεται στο πτερύγιο του ωτός, στον έξω ακουστικό πόρο και στην επιγλωττίδα.

 

Ιστολογικές Ομοιότητες Μεταξύ Οστών και Χόνδρων

Τα οστά και οι χόνδροι είναι διαφορετικοί τύποι συνδετικού ιστού.

Κάποιες ομοιότητες είναι:

• Τόσο τα οστά, όσο και ο χόνδρος, αποτελούνται από κύτταρα σκηνωμένα μέσα σε θεμέλια ουσία οργανικών κι ανόργανων υλικών.
• Και ο χόνδρος και το οστό αποτελούνται από κύτταρα που είναι παγιδευμένα σε κοιλότητες.
• Οστά και χόνδρος, ειδικά ο υαλοειδής και ο ελαστικός, φέρουν περίβλημα συνδετικού ιστού αποτελούμενο από δυο στρώματα.

 

Ιστολογικές Διαφορές Μεταξύ Οστών και Χόνδρων

Παρατηρούνται αρκετές ιστολογικές διαφορές μεταξύ οστών και χόνδρων:

• Τα οστά έχουν μεγαλύτερο ποσοστό κυττάρων έναντι της άμορφης θεμέλιας ουσίας.
• Το δίστιβο περίβλημα του συνδετικού ιστού των οστών λέγεται περιόστεο. Το περιόστεο είναι ο ινώδης υμένας που σχηματίζει το κάλυμμα των οστών, εκτός από τις αρθρικές επιφάνειες. Αποτελείται από μια πυκνή εξωτερική στοιβάδα που περιέχει πολυάριθμα αγγεία και μια εσωτερική στοιβάδα κυττάρων συνδετικού ιστού, τα οποία λειτουργούν ως οστεοβλάστες όταν τραυματιστεί το οστό, συμμετέχοντας έτσι στον νέο σχηματισμό οστού. Το περιόστεο εξυπηρετεί ως υποστηρικτικός ιστός για τα αιμοφόρα αγγεία, τρέφοντας το οστούν και για την πρόσφυση τενόντων και συνδέσμων.
• Η θεμέλια ουσία των οστών αποτελείται κυρίως από κρυστάλλους υδροξυαπατίτη, εξ ου και η ανάγκη για αιμοφόρα αγγεία και διακυτταρική επικοινωνία για τη θρέψη

και την απομάκρυνση άχρηστων ουσιών. Έτσι, ο ώριμος οστίτης ιστός φέρει πλούσια αγγείωση.

 

Τα κύτταρα των οστών

Τέσσερις διαφορετικοί κυτταρικοί τύποι ανευρίσκονται στον ώριμο οστίτη ιστό: τα οστεοπρογονικά κύτταρα, οι οστεοβλάστες, τα οστεοκύτταρα και οι οστεοκλάστες.

Τα οστεοπρογονικά κύτταρα βρίσκονται στην εξωτερική και στην εσωτερική επιφάνεια των οστών. Περιφερικά της εξωτερικής επιφάνειας όλων των οστών είναι η μια στιβάδα συνδετικού ιστού, που είναι το περιόστεο. Επιπλέον, εσωτερικά της κοιλότητας του μυελού των μακρών οστών υπάρχει μια άλλη σημαντικά λεπτότερη στιβάδα συνδετικού ιστού, το ενδόστεο. Το περιόστεο διαιρείται σε δυο στρώματα: ένα εξωτερικό ινώδες στρώμα και ένα εσωτερικό οστεογενές. Τα οστεοπρογονικά κύτταρα εντοπίζονται στην πιο εσωτερική στιβάδα του περιόστεου, όπου υπάρχουν τα αποκαλούμενα περιοστικά κύτταρα. Επιπλέον, στο ενδόστεο βρίσκονται τα ενδοστικά κύτταρα. Τα ενδοστικά κύτταρα απαντώνται, επίσης, στο συνδετικό ιστό στο όριο του κεντρικού (Αβέρσειου) με το διαπεραστικό (Volkmann) κανάλι του ώριμου οστού. Τα οστεοπρογονικά κύτταρα τυπικά διαφοροποιούνται σε οστεοβλάστες, αν και μπορούν να διαφοροποιηθούν και σε λιπώδη κύτταρα ή σε ινοβλάστες. Ιστολογικά, τα οστεοπρογονικά κύτταρα έχουν τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

• Λεπτό, εκλεπτυσμένο και επίπεδο σχήμα.
• Ελαφρώς βαμμένοι, επιμήκους ή ωοειδούς σχήματος πυρήνες.
• Ποικιλοτρόπως βαμμένο κυτταρόπλασμα, που κυμαίνεται από ελαφρώς οξεόφιλο, έως ελαφρώς βασεόφιλο.

Ο δεύτερος κυτταρικός τύπος που εμφανίζεται στον ώριμο οστίτη ιστό είναι οι οστεοβλάστες. Η πρωταρχική λειτουργία των οστεοβλαστών έγκειται στη σύνθεση και στην έκκριση των ινών κολλαγόνου και της θεμέλιας ουσίας των οστών. Επιπρόσθετα, οι οστεοβλάστες συμμετέχουν στη διαδικασία οστεοποίησης με την έκκριση κυστιδίων θεμέλιας ουσίας, που περιέχουν αλκαλική φωσφατάση. Οι οστεοβλάστες εντοπίζονται αμέσως βαθύτερα του περιοστέου και του ενδοστέου στο ώριμο οστό. Αυτά τα κύτταρα έχουν τα παρακάτω ιστολογικά χαρακτηριστικά:

• Μεγάλα κύτταρα με στρογγυλό ή πολυγωνικό σχήμα.
• Ένα μοναδικό, κεντρικά τοποθετημένο πυρήνα τυπικά εντοπισμένο στο τμήμα του κυττάρου που είναι πιο απομακρυσμένο από το αναπτυσσόμενο οστό.
• Έντονα βασεόφιλη χρώση του κυτταροπλάσματος του πυρήνα και του πυρηνίσκου, που προκύπτει από την ενεργό πρωτεϊνοσύνθεση.

Ο τρίτος κυτταρικός τύπος που ανευρίσκεται στο ώριμο οστό είναι τα οστεοκύτταρα. Ένα οστεοκύτταρο είναι ένα ώριμο κύτταρο παγιδευμένο μέσα σε μια κοιλότητα και είναι υπεύθυνο για τη διατήρηση της οστέινης θεμέλιας ουσίας. Τα οστεοκύτταρα έχουν τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

• Εντοπίζονται σε κοιλότητα μέσα στην οστέινη θεμέλια ουσία.
• Ο πυρήνας είναι ελαφρώς βασεόφιλος, ενώ το κυτταρόπλασμα δε βάφεται ή βάφεται ελαφρώς οξεόφιλο εξαιτίας της μειωμένης συνθετικής ενεργότητας του κυττάρου.
• Είναι ελαφρώς μικρότερου μεγέθους απ’ ό,τι ένας οστεοβλάστης.
• Έχουν λεπτές, κυτταροπλασματικές αποφυάδες, που εκτείνονται μέσα στα σωληνάρια της οστέινης θεμέλιας ουσίας.

Οι οστεοκλάστες είναι ο τέταρτος τύπος κυττάρων του ώριμου οστού. Αυτά είναι μεγάλα κύτταρα, υπεύθυνα για τη σύνθεση ενζύμων βασικών για την επαναπορρόφηση της οστέινης θεμέλιας ουσίας κατά την ανακατασκευή του οστού.

Οι οστεοκλάστες βρίσκονται σε δυο περιοχές του ώριμου οστού: (1) σχετίζονται με το εσώτερο τμήμα του ενδόστεου και (2) βρίσκονται μέσα στο κοίλωμα, που ονομάζεται βοθρίο Howship. Οι οστεοκλάστες παρουσιάζουν τα παρακάτω ιστολογικά χαρακτηριστικά:

• Είναι μεγάλα, πολυπύρηνα κύτταρα.
• Το κυτταρόπλασμά τους συνήθως είναι οξεόφιλο, αν και μπορεί να ποικίλλει στην ένταση της χρώσης, ανάλογα με τη συνθετική ενεργότητα του κυττάρου.

Τα ώριμα οστά μπορούν να διαιρεθούν σε δυο υποκατηγορίες: στα συμπαγή οστά (πεταλιώδη, πυκνά ή φλοιώδη οστά) και στα σπογγώδη οστά. Τα συμπαγή οστά είναι τυπικά περιορισμένα από το φλοιό ή το εξωτερικό στρώμα των ώριμων οστών, είναι αρκετά δυνατά και βαριά. Σε αντίθεση, τα σπογγώδη οστά γενικά επεκτείνονται μέσα στο εσωτερικό του οστού, συμπεριλαμβανομένων των διευρυμένων επιφυσιακών άκρων των μακρών οστών. Τα σπογγώδη οστά παρέχουν δύναμη με ελάχιστο βάρος. Η ιστολογία των οστών εξαρτάται από την ηλικία και το στάδιο ανάπτυξης του δείγματος. Τα αναπτυσσόμενα, τα ανώριμα και τα ώριμα οστά παρουσιάζουν αξιοσημείωτες ιστολογικές διαφορές. Για την εξήγηση της ιστολογίας του ώριμου οστού είναι βασική η κατανόηση της ανάπτυξης ή της οστεογένεσής του.

 

 

Ανάπτυξη των Οστών

 

Ενδομεμβρανώδης Οστεοποίηση

Το οστό αναπτύσσεται με δύο μηχανισμούς: την ενδομεμβρανώδη και την ενδοχονδριακή οστεοποίηση. Η ενδομεμβρανώδης οστεοποίηση πραγματοποιείται κατά το σχηματισμό οστών, όπως η κλείδα, η γνάθος και τα πλατέα οστά του προσώπου και του κρανίου. Η ενδομεμβρανώδης οστεοποίηση λαμβάνει χώρα μέσα στο εμβρυϊκό αγγειακό μεσέγχυμα. Εν συντομία, τα μεσεγχυματικά κύτταρα που βρίσκονται κοντά στα νεόπλαστα αιμοφόρα αγγεία διαφοροποιούνται σε οστεοβλάστες και εγκαθιδρύουν κέντρα οστεοποίησης. Οι οστεοβλάστες θα εκκρίνουν αρχικά οργανικές ύλες και ακολούθως ανόργανες, σχηματίζοντας έτσι νησίδες. Οι οστεοβλάστες επεκτείνονται περαιτέρω, καθώς σχηματίζεται επιπλέον θεμέλια ουσία. Καθώς διαχωρίζονται, οι οστεοβλάστες αναπτύσσουν λεπτές, κυτταροπλασματικές αποφυάδες, που είναι ικανές για την ενδοκυττάρια επικοινωνία μέσω των χασματικών συνάψεων. Καθώς οι οστεοβλάστες εγκλωβίζονται μέσα στην κοιλότητα (βοθρίο), διαφοροποιούνται και ονομάζονται οστεοκύτταρα. Αρχικά το νεοσχηματισμένο κύτταρο είναι σπογγώδες. Περαιτέρω ανάπτυξη μπορεί να οδηγήσει στο σχηματισμό συμπαγούς οστού με τους αντίστοιχους οστεώνες (Αβέρσειο σύστημα).

 

Μεμβρανώδης Ανάπτυξη Οστών (έμβρυο χοίρου)

Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, κατά τη διάρκεια της ενδομεμβρανώδους οστεοποίησης το εμβρυϊκό μεσέγχυμα αναπτύσσει πλούσιο αγγειακό δίκτυο και τα εμβρυϊκά μεσεγχυματικά κύτταρα αναπτύσσουν επιμήκεις ταινίες, που χρησιμεύουν στα κύτταρα για τη διατήρηση της επικοινωνίας μεταξύ τους. Τα κενά μεταξύ των κυττάρων σύντομα καταλαμβάνονται από δεσμίδες ινών κολλαγόνου. Τα μεσεγχυματικά κύτταρα ακολούθως διαφοροποιούνται σε οστεοπρογονικά, που εν τέλει διαφοροποιούνται σε οστεοβλάστες, τα οποία είναι υπεύθυνα για την ενδομεμβρανώδη οστεοποίηση.

 

 

Η Εικόνα 5-1 δείχνει λιγοστές εωσινόφιλες (οξύφιλες) οστικές δοκίδες, που αναπτύσσονται εντός του εμβρυϊκού μεσεγχύματος. Εκτενέστερη εξέταση μιας σειράς αυτών των νησίδων στην Εικόνα 5-2 και 5-3 θα διαφωτίσει τη διαδικασία που συμβαίνει κατά τη διάρκεια της ενδομεμβρανώδους οστεοποίησης. Οι Εικόνες 5-2 και 5-3 δείχνουν μικρές οστέινες νησίδες εντός του εμβρυϊκού μεσεγχυματικού ιστού. Η περιφέρεια των νησίδων αυτών περιβάλλεται από βασεόφιλους οστεοβλάστες. Στο κέντρο των νησίδων σημειώνονται τα παγιδευμένα στις κοιλότητες οστεοκύτταρα. Από την εξέταση της Εικόνας 5-3 παρατηρείται μια στενή περιοχή στο αμέσως κατώτερο επίπεδο από τους οστεοβλάστες που βάφεται διαφορετικά σε σύγκριση με την υπόλοιπη θεμέλια ουσία του οστού. Το αναπτυσσόμενο οστό είναι η περιοχή που καλείται οστεοειδές. Το οστεοειδές είναι οργανική θεμέλια ουσία του αναπτυσσόμενου οστού που εξαπλώνεται από τους οστεοβλάστες, αλλά που ακόμα δεν έχει υποστεί οστεοποίηση. Οι οστεοκλάστες είναι γιγάντια, πολυπύρηνα κύτταρα που βρίσκονται σε κοιλώματα στην περιφέρεια της θεμέλιας ουσίας (γνωστά ως βοθρία του Howship). Οι οστεοβλάστες συχνά ταυτοποιούνται εσφαλμένα εξαιτίας κάποιων οστεοκυττάρων που μπορεί να στοιβάζονται το ένα πάνω στο άλλο, ομοιάζοντας έτσι με οστεοκλάστη.

 

Ενδοχόνδρια οστεοποίηση

Τα οστά των άκρων, καθώς και τα άλλα οστά που δέχονται βάρος, όπως η σπονδυλική στήλη, αναπτύσσονται με ενδοχόνδρια οστεοποίηση. Αυτός ο τύπος οστεοποίησης ξεκινά με το σχηματισμό ενός είδους χόνδρου, ο οποίος μετά αντικαθίσταται από οστό με τη διαδικασία που περιγράφεται παρακάτω.

Το πρώτο βήμα είναι ο σχηματισμός ενός είδους υαλοειδούς χόνδρου στο μακρύ οστό. Η επακόλουθη οστεοποίηση θα συμβεί εντός αυτού. Η ενδοχόνδρια οστεοποίηση λαμβάνει χώρα αρχικά μέσα στη διάφυση του οστού στην περιοχή που λέγεται πρωτογενές κέντρο οστεοποίησης. Τα παρακάτω βήματα συμβαίνουν στο πρωτογενές κέντρο οστεοποίησης:

• Το περιχόνδριο πέριξ του χόνδρου διαφοροποιείται σε περιόστεο, καθώς τα οστεοπρογονικά κύτταρα σχηματίζουν το περιόστεο. Αυτά τα κύτταρα θα διαφοροποιηθούν σε οστεοβλάστες και οι οστεοβλάστες θα εκκρίνουν ένα οστέινο υποπεριοστικό περιλαίμιο γύρω από τη διάφυση του υαλοειδούς χόνδρου.
• Ακολούθως, μετά το σχηματισμό του οστέινου περιλαιμίου ιστολογικές αλλαγές παρατηρούνται στο εσωτερικό του χόνδρου. Τα χονδροκύτταρα πρόκειται να υπερτραφούν και η περιβάλλουσα θεμέλια ουσία θα ασβεστοποηθεί. Αμέσως μετά, τα οστεοκύτταρα της ασβεστοποιημένης θεμέλιας ουσίας αποπίπτουν.
• Στο πρόσφατα αναπτυγμένο περιόστεο εμπλουτίζεται η αγγείωση και τα νεοσχηματισμένα τριχοειδή διεισδύουν στο χόνδρο του οστού.
• Τα οστεοπρογονικά κύτταρα από το περιόστεο μεταναστεύουν εσωτερικά στον αποτιτανωμένο χόνδρο, ακολουθώντας τα τριχοειδή από το περιόστεο. Αυτά τα κύτταρα πρόκειται να διαφοροποιηθούν σε οστεοβλάστες.
• Οι οστεοβλάστες θα εναποθέσουν οστίτη ιστό μέσα στο κέντρο του χόνδρου. Αρχικά, το πρόσφατα σχηματισμένο οστό εκκρίνει πάνω και γύρω από την ασβεστοποιημένη χόνδρινη θεμέλια ουσία μέσα στο κέντρο του χόνδρινου προτύπου. Συνεπώς, το πρώτο οστό που σχηματίζεται από αυτήν τη διαδικασία θα περιβάλει έναν πυρήνα χόνδρου. Εξαιτίας των διαφορετικών ιδιοτήτων χρώσης του χόνδρου και του οστού αυτές οι νησίδες θα έχουν διάστικτη ή κηλιδωτή εμφάνιση. Η διάστικτη αυτή εμφάνιση παρατηρείται μόνο στο κέντρο του χόνδρου του νεοσχηματισμένου οστού. Το οστό που εξαπλώνεται βαθύτερα στο περιόστεο είναι το συμπαγές οστό.
• Ακολούθως, ο αποτιτανωμένος χόνδρος στο κέντρο του χόνδρινου προτύπου θα απομακρυνθεί και τη θέση του θα πάρει το πρόσφατα συντιθέμενο οστό. Καθώς η οστεοποίηση προχωρά στη διάφυση του οστού, η διαδικασία αρχίζει να επαναλαμβάνεται στα διευρυμένα επιφυσιακά άκρα του οστού. Αυτά τα κέντρα οστεοποίησης, που δημιουργήθηκαν τελευταία στα επιφυσιακά άκρα, καλούνται δευτερογενή κέντρα οστεοποίησης. Κατά την εξέλιξη της οστεοποίησης στα δευτερογενή κέντρα ο υαλοειδής χόνδρος, που παραμένει μεταξύ διάφυσης και επίφυσης, ονομάζεται συζευκτικός χόνδρος, ο οποίος τελικά θα διαχωρίσει τα επιφυσιακά και τα διαφυσιακά τμήματα των αναπτυσσόμενων οστών και θα είναι υπεύθυνος για την αύξηση του μήκους του αναπτυσσόμενου οστού.

 

 

Ενδοχόνδρια Οστεοποίηση στην Επιφυσιακή Περιοχή (Εμβρυϊκό Μετατάρσιο Οστό)

Η Εικόνα 5-4 δείχνει το εμβρυϊκό μετατάρσιο οστό στη σύνδεση μεταξύ της επιφυσιακής και διαφυσιακής περιοχής. Σημειώνεται πως η επιφυσιακή περιοχή στα δεξιά συνίσταται από υαλοειδή χόνδρο. Το δευτερογενές κέντρο οστεοποίησης δεν έχει ακόμη αναπτυχθεί στο επιφυσιακό άκρο, αλλά επισημαίνεται η εισβολή του υαλοειδούς χόνδρου με μερικά αγγειακά στοιχεία. Το πρωτογενές κέντρο οστεοποίησης εντοπίζεται μέσα στη διάφυση του αναπτυσσόμενου οστού.

Η Εικόνα 5-5 είναι μεγαλύτερη μεγέθυνση του ίδιου άκρου (επιφυσιακού) του εμβρυϊκού μετατάρσιου οστού. Ο σχηματισμός του οστού πραγματοποιείται στη σύνδεση μεταξύ των επιφυσιακών και διαφυσιακών περιοχών του οστέινου μοντέλου, που παρατηρείται στα αριστερά της μικροφωτογραφίας.

Ο υαλοειδής χόνδρος στο επιφυσιακό άκρο του αναπτυσσόμενου μακρού οστού εμφανίζει μια χαρακτηριστική διάταξη, καθώς ο συζευκτικός χόνδρος αρχίζει να σχηματίζεται. Αρχικά στο άκρο του οστού και καθώς εξελίσσεται προς τη σύνδεση με τη διάφυση παρατηρούνται οι εξής ζώνες:

• Ζώνη Ηρεμίας (ζώνη του εναπομείναντος ή του αποθεματικού χόνδρου). Αυτή η ζώνη συνίσταται από τυπικό υαλοειδή χόνδρο.
• Ζώνη πολλαπλασιασμού. Τα κύτταρα σε αυτήν τη ζώνη υφίστανται κυτταρική διαίρεση και είναι διατεταγμένα σε στοίχους, των οποίων ο επιμήκης άξονας είναι παράλληλος με εκείνον του αναπτυσσόμενου οστού.
• Ζώνη Υπερτροφίας (ζώνη ωρίμανσης). Αυτή η ζώνη αποτελείται από διογκωμένα χονδροκύτταρα. Επιπρόσθετα, τα χονδροκύτταρα αυτής της ζώνης συσσωρεύουν γλυκογόνο, που θα διαλυθεί κατά τη διαδικασία της παρασκευής του δείγματος.
• Ζώνη Ασβεστοποίησης. Τα κύτταρα σε αυτήν τη στενή ζώνη έχουν αρχίσει να εκφυλίζονται και η περιβάλλουσα θεμέλια ουσία αρχίζει να ασβεστοποιείται.

Η Εικόνα 5-6 δείχνει τις οστέινες νησίδες στη διάφυση του αναπτυσσόμενου οστού. Σημειώνονται οι οστεοβλάστες που εντοπίζονται στην περιφέρεια. Τα οστεοκύτταρα φαίνονται παγιδευμένα στις κοιλότητες των νησίδων.

 

Ώριμο Οστό

Το ώριμο οστό μπορεί να έχει τη μορφή συμπαγούς ή σπογγώδους οστού. Το σπογγώδες οστό συνίσταται από ισχνό σύμπλεγμα οστέινων νησίδων. Ο μυελός εντοπίζεται μέσα σε κενά ανάμεσα στις νησίδες. Όλοι οι τύποι ώριμων οστών οργανώνονται σε στοιβάδες, που ονομάζονται δοκίδες. Τα σπογγώδη οστά φέρουν παράλληλες δοκίδες, ενώ τα συμπαγή κυκλικές.

 

Νωτιαίος Μυελός – Ιππουρίδα

 

 

 

 

Εισαγωγή

• Ο νωτιαίος μυελός αποτελεί τμήμα του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος. Προς τα άνω μεταπίπτει στον προμήκη μυελό.
• Παρέχει αισθητική, κινητική και αυτόνομη νεύρωση στον κορμό και τα άκρα.
• Είναι μια κυλινδρική κατασκευή, ελαφρώς αποπλατυσμένη, από εμπρός προς τα πίσω με μήκος περίπου 45cm.
• Ο νωτιαίος μυελός είναι η συνέχεια του εγκεφάλου (προμήκης μυελός) που αντιστοιχεί στο επίπεδο του άνω χείλους του άτλαντα και το οποίο συνεχίζεται προς τα κάτω έως και μεταξύ του 1^ου και 2^ου οσφυϊκού σπoνδύλου.
• Καταλαμβάνει το σπονδυλικό ή νωτιαίο σωλήνα μέσα στη σπονδυλική στήλη. Δεν γεμίζει ολόκληρο το σπονδυλικό σωλήνα. Στο χώρο μεταξύ του νωτιαίου μυελού και των τοιχωμάτων του σπονδυλικού σωλήνα (το περιμυελικό διάστημα) υπάρχουν οι μήνιγγες, οι οποίες περιβάλλουν το νωτιαίο μυελό.
• Έχει 2 ογκώματα, το αυχενικό και το οσφυϊκό από τα οποία εκφύονται τα νεύρα των άνω και κάτω άκρων, αντίστοιχα.
• Κάτω από το οσφυϊκό όγκωμα, ο νωτιαίος μυελός τελειώνει με ένα κωνοειδές άκρο, τον μυελικό κώνο και το τελικό νημάτιο ξεκινά από την κορυφή αυτού.

 

Τοπογραφική Ανατομική

 

Όρια

• Άνω όρια: στο ύψος της ανάδυσης του πρώτου ζεύγους αυχενικών νεύρων, το οποίο αντιστοιχεί εξωτερικά στη μεσότητα του οδόντα του άξονα προς τα εμπρός και στο άνω χείλος του άτλαντα προς τα πίσω.
• Κάτω όρια: ο μυελικός κώνος καταλήγει περίπου μεταξύ του κάτω χείλους του Ο2. Το τελικό νημάτιο φέρεται μέχρι τον κόκκυγα.

Μοίρες

• Τοπογραφικά, ο νωτιαίος μυελός εμφανίζει τρεις μοίρες: την αυχενική, τη θωρακική και την οσφυϊκή, από τις οποίες εκφύονται τα ομώνυμα νεύρα. (Μερικοί νευροανατόμοι αναφέρουν και την ιεροκοκκυγική μοίρα, η οποία διαφορετικά εντάσσεται στην οσφυϊκή μοίρα).
• Εξαιτίας του ότι ο νωτιαίος μυελός δεν καταλαμβάνει όλο το μήκος του σπονδυλικού σωλήνα (περίπου τα 2/3 του σπονδυλικού σωλήνα), τα ομώνυμα μεσοσπονδύλια τρήματα βρίσκονται προς τα κάτω.
• Έτσι οι ρίζες των οσφυϊκών, ιερών και κοκκυγικών νεύρων φέρονται προς τα κάτω μέχρι τα ομώνυμα μεσοσπονδύλια τρήματα και σχηματίζουν την ιππουρίδα (ίππουρις).

 

 

 

Φορά

• Ο νωτιαίος μυελός εμφανίζει δύο καμπές οι οποίες αντιστοιχούν στα κυρτώματα της σπονδυλικής στήλης.
• Η αυχενική καμπή βρίσκεται προς τα άνω και αντιστοιχεί στο αυχενικό κύρτωμα της σπονδυλικής στήλης και η θωρακική καμπή (περισσότερο εμφανής) αντιστοιχεί στο θωρακικό κύρτωμα.

 

Στήριξη

• Προς τα άνω: κρέμεται και στηρίζεται από τον προμήκη μυελό.
• Προς τα κάτω: στηρίζεται στον κόκκυγα (μέσω του κοκκυγικού συνδέσμου).
• Προς τα πλάγια:

 

– στηρίζεται από ένα πέταλο της χοριοειδούς μήνιγγας, τον οδοντωτό σύνδεσμο

– στηρίζεται από τις πρόσθιες και οπίσθιες ρίζες των νωτιαίων νεύρων και τις μεταμερείς νωτιαίες αρτηρίες και φλέβες που διέρχονται από τα μεσοσπονδύλια τρήματα.

 

Κεντρικός Σωλήνας

• Προς τα άνω επικοινωνεί με τον κεντρικό σωλήνα του προμήκη μυελού και προς τα κάτω εκτείνεται μέχρι τη μεσότητα του τελικού νηματίου.
• Εμφανίζει την τελική (ή πέμπτη) κοιλία περίπου στο όριο μεταξύ του μυελικού κώνου και του τελικού νηματίου.
• Ο κεντρικός σωλήνας του νωτιαίου μυελού συνήθως δεν είναι ανοικτός σε όλο το μήκος του και κατά θέσεις μπορεί να είναι αποφραγμένος και να εξαφανίζεται.

 

Νευροτόμια

• Τα νευροτόμια είναι τα νοητά μεταμερίδια του νωτιαίου μυελού που βρίσκονται μεταξύ των νοητών οριζόντιων επιπέδων που διέρχονται στο ύψος των ανώτερων ριζικών νηματίων κάθε νωτιαίου νεύρου.
• Υπάρχουν:

 

– 8 αυχενικά νευροτόμια

– 12 θωρακικά νευροτόμια

– 5 οσφυϊκά νευροτόμια

– 5 ιερά νευροτόμια

– 1 κοκκυγικό νευροτόμιο

• Τα επίπεδα των νευροτομίων του νωτιαίου μυελού προσδιορίζονται κατά προσέγγιση σε σχέση με την ακανθώδη απόφυση των σπονδύλων.
• Επειδή ο νωτιαίος μυελός δεν καταλαμβάνει όλο το μήκος του σπονδυλικού σωλήνα (ο νωτιαίος μυελός τελειώνει στο ύψος του κάτω χείλους του Ο2 σπονδύλου) δεν υπάρχει αντιστοιχία ανάμεσα στα νευροτόμια και τους αντίστοιχους σπονδύλους.
• Επίπεδα νευροτομίων σε σχέση με των αντίστοιχων σπονδύλων:

 

– τα αυχενικά επίπεδα του νωτιαίου μυελού βρίσκονται κατά μια περίπου ακανθώδη απόφυση υψηλότερα απ’ ότι εκείνα των αντίστοιχων σπονδύλων (το Α7 νευροτόμιο αντιστοιχεί στο επίπεδο του Α6 σπονδύλου)

– τα θωρακικά επίπεδα βρίσκονται υψηλότερα κατά 2 περίπου ακανθώδεις αποφύσεις από τους αντίστοιχους σπονδύλους.

– τα οσφυϊκά τμήματα βρίσκονται υψηλότερα κατά 3 ή 4 ακανθώδεις αποφύσεις από τους αντίστοιχους σπονδύλους.

 

Εξωτερική Μορφολογία

Ο νωτιαίος μυελός εμφανίζει δύο ογκώματα, το αυχενικό και το οσφυϊκό, από τα οποία εκφύονται τα νεύρα των άνω και κάτω άκρων αντίστοιχα. Αντίθετα, η θωρακική μοίρα είναι πιο λεπτή και από αυτήν εκπορεύονται τα σχετικά λεπτά θωρακικά νεύρα.

 

 

Το αυχενικό όγκωμα:

• Εκτείνεται από τον Α3 μέχρι το Θ2 τμήματα του νωτιαίου μυελού
• Εκφύονται τα νεύρα των άνω άκρων μέσω του βραχιονίου πλέγματος

 

Το οσφυϊκό όγκωμα:

• Εκτείνεται από τον Θ9 μέχρι τον Ι3 τμήματα του νωτιαίου μυελού (εκτείνεται περίπου μέχρι τον μυελικό κώνο )
• Εκφύονται τα νεύρα των κάτω άκρων μέσω του οσφυϊκού πλέγματος (Ο1-Ο4) και του ιερού πλέγματος (Ο4-Ι2).

 

Μυελικός κώνος:

• Είναι το κωνοειδές άκρο του νωτιαίου μυελού (μήκος περίπου 2cm) που βρίσκεται ουραίως του οσφυϊκού ογκώματος.
• Εκφύονται τα κοκκυγικά νεύρα.
• Περιβάλλεται από την ιππουρίδα.

 

 

Τελικό νημάτιο:

• Είναι ένα λεπτό νημάτιο που ξεκινά από την κορυφή του μυελικού κώνου.
• Αποτελείται από τα υποτυπώδη Κ2-3 νεύρα και συνδετικό ιστό.
• Περιβάλλεται από έλυτρα της χοριοειδούς και σκληρής μήνιγγας.
• Προσφύεται στη ραχιαία επιφάνεια του πρώτου κοκκυγικού σπονδύλου.
• Αποτελείται από δύο μοίρες:

 

– Το έσω τελικό νημάτιο: Αποτελεί το ανώτερο τμήμα (περίπου) του τελικού νηματίου. Περιβάλλεται από μια προσεκβολή της αραχνοειδούς μήνιγγας.

– Το έξω τελικό νημάτιο: Αποτελεί το κατώτερο τμήμα του τελικού νηματίου.

 

Νωτιαία Νεύρα

 

 

• Υπάρχουν 31 ζεύγη νωτιαίων νεύρων (8 αυχενικά, 12 θωρακικά, 5 οσφυϊκά, 5 ιερά και 1 κοκκυγικό) που εκφύονται από το νωτιαίο μυελό με τις πρόσθιες και τις οπίσθιες ρίζες.
• Πρόσθιες ρίζες: εξέρχονται από το νωτιαίο μυελό και περιέχουν κινητικές ίνες.
• Οπίσθιες ρίζες: εισέρχονται στο νωτιαίο μυελό και περιέχουν αισθητικές ίνες.
• Έξω ακριβώς από τα μεσοσπονδύλια τρήματα οι οπίσθιες και πρόσθιες ρίζες ενώνονται για να σχηματίσουν ένα νωτιαίο νεύρο. Κάθε νεύρο διαιρείται σχεδόν αμέσως σε ένα πρόσθιο (πρωτεύοντα) και ένα οπίσθιο (δευτερεύοντα) κλάδο. Πριν την συνένωση, η οπίσθια ρίζα εμφανίζει το νωτιαίο γάγγλιο.

 

 

 

Αύλακες

Πρόσθια Επιφάνεια

• Πρόσθια μέση αύλακα: Βρίσκεται στη μέση γραμμή της πρόσθιας επιφάνειας. Είναι πολύ βαθιά και περιέχει την κατάδυση της χοριοειδούς μήνιγγας.
• Πρόσθια πλάγια αύλακα: Βρίσκεται αριστερά και δεξιά, παράλληλα προς την πρόσθια μέση αύλακα. Από αυτή αναδύονται οι πρόσθιες ρίζες των νωτιαίων νεύρων.

 

Οπίσθια Επιφάνεια

• Οπίσθια μέση αύλακα: βρίσκεται στη μέση γραμμή της οπίσθιας επιφάνειας και είναι αβαθής (αλλά πιο εμφανής στην οσφυϊκή μοίρα). Περιέχει πάχυνση του υπαραχνοειδούς συνδετικού ιστού (οπίσθιο μέσο διάφραγμα).
• Οπίσθια πλάγια αύλακα: βρίσκεται αριστερά και δεξιά, παράλληλα προς την οπίσθια μέση αύλακα. Εδώ εισδύουν οι οπίσθιες ρίζες των νωτιαίων νεύρων.
• Οπίσθια διάμεση αύλακα: αβαθής αύλακα που βρίσκεται ανάμεσα στην οπίσθια μέση και οπίσθια πλάγια αύλακα (δεξιά και αριστερά). Εμφανίζεται μόνο στην αυχενική μοίρα και στο άνω τριτημόριο της θωρακικής μοίρας του νωτιαίου μυελού. Περιέχει πάχυνση του υπαραχνοειδούς συνδετικού ιστού (οπίσθιο διάμεσο διάφραγμα).

 

Οι αύλακες χωρίζουν τη λευκή ουσία σε επιμήκεις στήλες, τις δέσμες (επιμήκεις στήλες λευκής ουσίας):

• πρόσθια δέσμη – μεταξύ πρόσθιας μέσης και πρόσθιας πλάγιας αύλακας
• πλάγια δέσμη – μεταξύ πρόσθιας πλάγιας και οπίσθιας πλάγιας αύλακας
• οπίσθια δέσμη – μεταξύ οπίσθιας πλάγιας και οπίσθιας μέσης αύλακας

 

 

Εσωτερική Μορφολογία

• Ο νωτιαίος μυελός αποτελείται από: νευρογλοία, φαιά ουσία και λευκή ουσία.
• Η εσωτερική οργάνωση του νωτιαίου μυελού επιτρέπει πολλές λειτουργίες να γίνονται με αυτόματο ή αντανακλαστικό τρόπο. Έχει εκτεταμένες συνδέσεις με τον εγκέφαλο. Διαμέσου των ανιόντων και των κατιόντων νευρικών οδών, μεταβιβάζει κεντρομόλες (προσαγωγές) πληροφορίες στα υψηλότερα κέντρα και φυγόκεντρες (απαγωγές) οδηγίες από τα υψηλότερα κέντρα.

 

Φαιά Ουσία του Νωτιαίου Μυελού

Σε εγκάρσια διατομή, ο νωτιαίος μυελός σχηματίζεται από:

• Τη φαιά ουσία, σε σχήμα πεταλούδας (ή με το γράμμα Η), η οποία αποτελείται κυρίως από νευρικά κύτταρα, τους δενδρίτες τους και τις συνάψεις. Στο κέντρο βρίσκεται ένας μικρός κεντρικός σωλήνας.
• Γύρω από τη φαιά ουσία υπάρχει η λευκή ουσία, η οποία αποτελείται από εμμύελες ανιούσες και κατιούσες νευρικές ίνες.
• Ο νωτιαίος μυελός χωρίζεται ατελώς σε δύο συμμετρικά ημιμόρια με τη οπίσθια μέση αύλακα και με την πρόσθια μέση αύλακα. Κάθε ημιμόριο του νωτιαίου μυελού περιλαμβάνει:

– το οπίσθιο κέρας (οπίσθια φαιά στήλη) που είναι πιο λεπτό και φέρεται προς τα πίσω, σχεδόν μέχρι την επιφάνεια (από την οποία χωρίζεται με την επιχείλια ζώνη του Lissauer).

– το πρόσθιο κέρας που είναι πιο ογκώδες και έχει τετράπλευρο σχήμα. Εκφύονται οι πρόσθιες ρίζες των νωτιαίων νεύρων.

– το πλάγιο κέρας βρίσκεται στη θωρακική μοίρα και άνω οσφυϊκή μοίρα του νωτιαίου μυελού, στην οπίσθια έξω μοίρα του προσθίου κέρατος. Περιέχει την κεντρική μοίρα του συμπαθητικού συστήματος.

– ο φαιός σύνδεσμος συνδέει τις δύο φαιές στήλες και περιβάλλει τον κεντρικό σωλήνα. Διαιρείται σε:

• Πρόσθιο φαιό σύνδεσμο: βρίσκεται προς τα εμπρός από τον κεντρικό σωλήνα
• Οπίσθιο φαιό σύνδεσμο: βρίσκεται προς τα πίσω από τον κεντρικό σωλήνα.

 

Η διάκριση του νωτιαίου μυελού σε μοίρες γίνεται με βάση την έκφυση των νωτιαίων ριζών (δηλαδή αποτελεί λειτουργική και όχι ανατομική διάκριση). Η έκταση της φαιάς ουσίας σε κάθε νευροτόμιο (επίπεδο) του νωτιαίου μυελού αντιστοιχεί στον αριθμό και το μέγεθος των μυών που νευρώνονται. (Δηλαδή, η φαιά ουσία είναι μεγαλύτερη στο αυχενικό και οσφυοϊερό όγκωμα, από τα οποία εκφύονται τα νεύρα των άνω και κάτω άκρων αντίστοιχα). Όμως, οι ομάδες των πυρήνων οι οποίες παρατηρούνται σε εγκάρσιες τομές, διατάσσονται σε στήλες οι οποίες επεκτείνονται σε παρακείμενες μοίρες.

• Σε διαφορετικά επίπεδα του νωτιαίου μυελού, η ποσοτική αναλογία μεταξύ της φαιάς και της λευκής ουσίας παρουσιάζει διαφορές. Υψηλότερα επίπεδα περιέχουν μεγαλύτερη ποσότητα λευκής ουσίας (επειδή υπάρχουν τα ανιόντα (αισθητικά και κινητικά) δεμάτια, ενώ τα κατώτερα επίπεδα του νωτιαίου μυελού περιέχουν κυρίως κατιόντα δεμάτια).

 

Λευκή Ουσία του Νωτιαίου Μυελού

• Στη λευκή ουσία οι κατιούσες και ανιούσες νευρικές ίνες διακρίνονται σε χωριστές ομάδες. Ομάδες από ίνες που έχουν κοινή έκφυση, πορεία, απόληξη και λειτουργία απαρτίζουν τα φυσιολογικά δεμάτια.

 

– Η λευκή ουσία χωρίζεται σε 3 ζεύγη δεσμών: πρόσθια, πλάγια και οπίσθια

– Στην αυχενική και άνω τριτημόριο της θωρακικής μοίρας, η οπίσθια δέσμη υποδιαιρείται με την οπίσθια μέση αύλακα σε:

1. ισχνό δεμάτιο του GROLL (μέσα)
2. σφηνοειδές δεμάτιο του BURDACH (έξω)

– Ο λευκός σύνδεσμος του νωτιαίου μυελού συνδέει τις δύο οπίσθιες δέσμες.

– Επιχείλια ζώνη του Lissauer: λευκή ουσία ανάμεσα στην πλάγια και οπίσθια δέσμη. Βρίσκεται επιπολής της κορυφής των οπισθίων κεράτων.

• Νευρικές ίνες από το πρόσθιο και οπίσθιο κέρας:

– Οι νευρικές ίνες των κυττάρων του προσθίου κέρατος (και του πλάγιου κέρατος) δημιουργούν την πρόσθια ρίζα των νωτιαίων νεύρων και φέρονται στους γραμμωτούς μυς των άκρων.

– Το οπίσθιο κέρας: περιέχει τους αισθητικούς τελικούς πυρήνες. Οι νευρίτες των κυττάρων αυτών φέρουν τις διεγέρσεις στο φλοιό των ημισφαιρίων.

 

Νευρογλοία του Νωτιαίου Μυελού

Η νευρογλοία του νωτιαίου μυελού αποτελεί το στηρικτικό υπόστρωμα της φαιάς και λευκής ουσίας του νωτιαίου μυελού. Διακρίνεται στο επένδυμα, στη νευρογλοία της φαιάς ουσίας και στη νευρογλοία της λευκής ουσίας.

 

Επένδυμα

• Υπαλείφει τον κεντρικό σωλήνα.
• Αποτελείται από ένα στρώμα κυλινδρικών νευρογλοιακών (επενδυματικών) κυττάρων.
• Η επενδυματική ίνα είναι μια μακρά αποφυάδα που φέρεται προς τα έξω. Οι επενδυματικές ίνες διακρίνονται σε:

– Πρόσθιες επενδυματικές ίνες: απολήγουν στον πυθμένα της πρόσθιας μέσης αύλακας.

– Πλάγιες επενδυματικές ίνες: απολήγουν ελεύθερες μέσα στη φαιά ουσία του νωτιαίου μυελού.

– Οπίσθιες επενδυματικές ίνες: απολήγουν στον πυθμένα της οπίσθιας μέσης αύλακας, σχηματίζοντας το οπίσθιο μέσο διάφραγμα του νωτιαίου μυελού.

 

Νευρογλοία της φαιάς ουσίας

• Αποτελείται από αστεροειδή κύτταρα, ολιγοδενδροκύτταρα και μικρογλοιακά κύτταρα.
• Παρεμβάλλεται ανάμεσα στα νευρικά κύτταρα της φαιάς ουσίας του νωτιαίου μυελού, σχηματίζοντας ένα πυκνό δίκτυο.
• Το δίκτυο των νευρογλοιακών κυττάρων σχηματίζει παχύνσεις κατά θέσεις που έχουν ωχρότερη όψη και είναι διαφανείς. Οι σπουδαιότερες παχύνσεις νευρογλοιακών κυττάρων είναι:
• Η κεντρική πηκτωματώδης (ή διάμεση) ουσία:

 

– Περιβάλλει τον κεντρικό σωλήνα.

– Περιέχει κυρίως αστεροειδή κύτταρα.

– Οι επενδυματικές ίνες τον διασχίζουν ακτινωτά.

• Η οπίσθια (ή ραχιαία) πηκτωματώδης ουσία (του Rolando):

– Περιβάλλει την κεφαλή του οπίσθιου κέρατος (εκ των οπίσω).

– Περιέχει νευρογλοιακά κύτταρα, νευρογλοιακές ίνες, μικρούς νευρώνες, φυγόκεντρες ίνες και ίνες που εκπορεύονται από την οπίσθια δέσμη.

 

Νευρογλοία της λευκής ουσίας

• Αποτελείται από τα αστεροειδή κύτταρα και τα μικρογλοιακά κύτταρα.
• Σχηματίζει νευρογλοιακά πέταλα που φέρονται ακτινωτά μέσα στη λευκή ουσία και προσφύονται στο νευρογλοιακό περιένδυμα του νωτιαίου μυελού.

 

Νωτιαίος μυελός. Σχέσεις μεταξύ του νωτιαίου μυελού, των νωτιαίων νεύρων και της σπονδυλικής στήλης.

Ο μυελικός κώνος, το τελικό νημάτιο και η ιππουρίδα

 

 

Εγκάρσια διατομή του νωτιαίου μυελού κατά την θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης.

 

 

Ε. Τζόνσον, Αν. Καθηγήτρια

  

Τύποι επιβαρύνσεων

 

• Δυνάμεις πίεσης: Πιέζουν τα άκρα με αποτέλεσμα τα οστά να φαρδαίνουν και να κονταίνουν. Χρήσιμες για την ανάπτυξη του οστού αλλά και αιτία τραυματισμών. Ο μηρός απορροφά 3-7 BW στο βάδην και 15-20 BW στο άλμα. Στην όρθια θέση το ισχίο υπομένει 1/3 BW.
• Δυνάμεις έκτασης: Τα οστά επιμηκύνονται και στενεύουν. Η πηγή της έκτασης είναι μυϊκή. Γι’ αυτό τα τραύματα των οστών δημιουργούνται στις προσφύσεις των μυών. Αποσπάσεις συνδέσμων στα παιδιά.
• Δυνάμεις τομής: Εφαρμόζονται παράλληλα με την επιφάνεια ενός αντικειμένου δημιουργώντας παραμόρφωση εσωτερικά σε γωνιακή κατεύθυνση. Δημιουργούνται όταν υπόκεινται σε δυνάμεις πίεσης και έκτασης ταυτόχρονα (προβλήματα μεσοσπονδυλίων δίσκων – σπονδυλολίσθηση, μηριαίων κονδύλων).
• Δυνάμεις κάμψης: Εφαρμόζονται σε περιοχή που δεν έχει απευθείας στήριξη. Η μια πλευρά του οστού θα είναι κυρτή (δυνάμεις έκτασης) και η άλλη κοίλη (δυνάμεις πίεσης). Στη στάση, στο μηρό (μπροστά και πλάγια) και κνήμη (προς τα μπροστά λόγω του βάρους).
• Δυνάμεις στρέψης: Stress τομής σε όλο το υλικό, που το μέγεθός του αυξάνει με την απόσταση από τον άξονα περιστροφής (βραχιόνιο στη ρίψη – κακή τεχνική).

 

 

Ρελαξίνη

Είναι η ορμόνη που βοηθάει να μαλακώσει ο τράχηλος της μήτρας καθώς και όλοι οι σύνδεσμοι του σώματος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, δίνοντας έτσι ελαστικότητα στη μέση και στη λεκάνη, κάτι που θα βοηθήσει σαφώς κατά την γέννηση του εμβρύου. Οι αρθρώσεις βέβαια γίνονται πιο ευάλωτες, γι’ αυτό καλό είναι να αποφεύγονται έντονες αεροβικές κινήσεις και το τρέξιμο. Η ρελαξίνη φτάνει το μέγιστο της δράσης της στο πρώτο τρίμηνο της κύησης, αλλά τα αποτελέσματά της διαρκούν μέχρι το τέλος. Η ορμόνη αυτή, που παράγεται από τον πλακούντα, μαλακώνει τους συνδετικούς ιστούς και τις αρθρώσεις στο σώμα της εγκύου, κυρίως της λεκάνης. Χάρη στην επίδρασή της, οι αρθρώσεις γίνονται τόσο ελαστικές, ώστε η λεκάνη μπορεί να φιλοξενήσει άνετα τη μήτρα που ολοένα διογκώνεται.

Η ρελαξίνη παράγεται, τόσο σε έγκυες όσο και σε μη έγκυες γυναίκες. Τα επίπεδα της ρελαξίνης αυξάνονται εντός περίπου 14 ημερών από την ωορρηξία και στη συνέχεια μειώνονται απουσία εγκυμοσύνης, με αποτέλεσμα την εμμηνόρροια. Κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου της εγκυμοσύνης, τα επίπεδα αυξάνονται και επιπλέον ρελαξίνη παράγεται. Η υψηλότερη παραγωγή και συγκέντρωση της ρελαξίνης επιτυγχάνεται κατά το πρώτο τρίμηνο (14 εβδομάδες) και κατά τον τοκετό. Η ρελαξίνη μεσολαβεί στις αιμοδυναμικές αλλαγές που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, όπως αυξημένη καρδιακή παροχή, αυξημένη νεφρική ροή αίματος και αυξημένη αρτηριακή ελαστικότητα. Χαλαρώνει επίσης άλλους πυελικούς συνδέσμους. Πιστεύεται ότι μαλακώνει την ηβική σύμφυση.

Στους άνδρες, η ρελαξίνη ενισχύει την κινητικότητα του σπέρματος στο σπέρμα.

 

Ο έμετος

Ο έμετος είναι βίαιη αποβολή γαστρικού περιεχομένου (ο,τιδήποτε περιέχει το στομάχι, όπως φαγητό, γαστρικά υγρά, κλπ.) μέσω του στόματος προς το περιβάλλον. Μπορεί να επέλθει αυτόματα ή να προκληθεί από τον ασθενή. Ναυτία είναι το αίσθημα επικειμένου εμέτου και δεν ακολουθείται υποχρεωτικά από έμετο.

Ο έμετος είναι πολύπλοκο αντανακλαστικό, στο οποίο μετέχει το κεντρικό και το αυτόνομο (συμπαθητικό, παρασυμπαθητικό) νευρικό σύστημα, όπως και απαγωγές νευρικές ίνες. Το κέντρο του εμέτου βρίσκεται στο κεντρικό νευρικό σύστημα.

Θεωρείται ότι αποτελεί αμυντικό μηχανισμό του οργανισμού, που αποσκοπεί στην αποβολή τοξικών ουσιών που κάποιος έχει καταπιεί. Ο έμετος μπορεί να προκληθεί λόγω διέγερσης υποδοχέων στο βλεννογόνο του στομάχου, αλλά και εξαιτίας σπλαχνικού πόνου.

Υπάρχει περίπτωση πριν τον έμετο να προηγείται πρόδρομη φάση, κατά την οποία υπάρχει ναυτία, ωχρότητα δέρματος, σιελόρροια και ταχυκαρδία. Το στάδιο αυτό μπορεί να διαρκέσει από λίγα λεπτά μέχρι ώρες ή και ημέρες. Ακολουθεί η κύρια φάση του εμέτου, που καταλήγει στην αποβολή του εμέσματος από το στόμα.

Ο έμετος αποτελεί συνήθως αντανακλαστικό, το οποίο περιλαμβάνει τη συντονισμένη δράση τόσο γραμμωτών, όσο και λείων μυών. Ο ασθενής αποκτά μια συγκεκριμένη θέση, η γλωττίδα κλείνει, το διάφραγμα και οι κοιλιακοί μύες συσπώνται και ο καρδιακός σφιγκτήρας του στομάχου χαλαρώνει, ενώ αντιπερισταλτικά κύματα διατρέχουν το δωδεκαδάκτυλο, το στομάχι και τον οισοφάγο.

 

Χειροπρακτική Επιστήμη

Ανάταξη ορίζεται η κίνηση μικρής έντασης και βεληνεκούς που εφαρμόζεται με υψηλή ταχύτητα σε συγκεκριμένα ανατομικά στοιχεία της άρθρωσης, με σκοπό να την επαναφέρει στην κανονική της θέση, ώστε να απεγκλωβιστεί ο νευρικός ιστός, και να ανακτηθεί η ισορροπία στην κυκλοφορία των νευρικών ερεθισμάτων.

Όταν υπάρχει υπεξάρθρημα και γίνεται ανάταξη, για να επανέλθει η άρθρωση στην φυσιολογική της θέση, αλλάζει και η πίεση της άρθρωσης. Η ανάταξη έχει σαν επακόλουθο την απελευθέρωση αέρα από την αρθρική κάψα, υπό μορφή φυσαλίδων, κυρίως διοξειδίου του αζώτου και διοξειδίου του άνθρακα. Αυτό δημιουργεί τον ήχο κρακ που ακούγεται.

 

 

Βιβλιογραφία:

Η επιστήμη, τέχνη και φιλοσοφία της χειροπρακτικής,

Συγγραφείς: ΚΑρχή φόρμας

Τέλος φόρμας

Αρχή φόρμας

Τέλος φόρμας

αραμάνη Ελένη, Σκαρπαθάκης Σταύρος

 

 

Στρες και αναπνοή

 

-Σε έντονο στρες η αναπνοή γίνεται ρηχή και γρήγορη

-Η διαφραγματική αναπνοή αντικαθίσταται από θωρακική αναπνοή

-Πολλές φορές η διαταραχή της αναπνοής γίνεται συνήθεια

-Η χρόνια διαταραχή της αναπνοής οδηγεί σε υπερβολική αποβολή CO2

-Αυτό με τη σειρά του οδηγεί σε αναπνευστική αλκάλωση (pH>7.4)

-Η αλκάλωση προκαλεί σπασμό των αγγείων και αύξηση της σύνδεσης αιμοσφαιρίνης και Ο2

-Άρα λιγότερο αίμα και Ο2 φτάνει στους ιστούς και λιγότερο Ο2 απελευθερώνεται στους ιστούς

-Έτσι έχουμε ισχαιμία, κόπωση, διαταραχή μυϊκού συντονισμού & ισορροπίας, νοητική και ψυχολογική κούραση

 

[Η μείωση του pH του αίματος κάτω από το φυσιολογικό (7.35) ονομάζεται Οξέωση, ενώ η αύξηση του pH του αίματος πάνω από το φυσιολογικό (7.45) ονομάζεται Αλκάλωση.]

 

Σαν αντίδραση των προηγούμενων τα νεφρά – αυξάνουν την αποβολή HCO3 (διττανθρακικών). Αυτό διαταράζει την ισορροπία ασβεστίου και μαγνησίου στο σώμα, το οποίο οδηγεί σε διαταραχή της νευρικής και μυϊκής λειτουργίας με αποτέλεσμα την αύξηση του πόνου και την διαταραχή του κινητικού ελέγχου, καθώς και την δημιουργία Trigger Points.

 

Πρόσθια κάμψη του κορμού (θέση αφετηρίας έχουμε την ύπτια κατάκλιση)	Συμμετέχοντες μύες: •Ορθός κοιλιακός •Έξω λοξός κοιλιακός •Έσω λοξός κοιλιακός   Καθώς και οι καμπτήρες τω ισχίων: •Ορθός μηριαίος •Λαγονοψοΐτης •Τείνων την πλατεία περιτονία •Ραπτικός
Έκταση του κορμού (ραχιαία κάμψη του κορμού) (με θέση αφετηρίας την πρηνή κατάκλιση)	Συμμετέχοντες μύες: •Ιερονωτιαίος •Πλατύς ραχιαίος και τραπεζοειδής •Μέγας γλουτιαίος και οπίσθιοι μηριαίοι
Πλάγια κάμψη του κορμού	Από την όρθια στάση: Συμμετέχοντες μύες (με την μονόπλευρη σύσπαση των μυών): •Α) Πρόσθια επιφάνεια κορμού •Ορθός κοιλιακός •Έξω λοξός κοιλιακός •Έσω λοξός κοιλιακός •Λαγονοψοϊτης •Μείζων θωρακικός •Β) Οπίσθια επιφάνεια κορμού •Ιερονωτιαίος •Τετράγωνος οσφυϊκός •Πλατύς ραχιαίος και τραπεζοειδής (άνω μοίρα)   Από πλάγια κατάκλιση (ανορθωτική κάμψη του κορμού με σταθεροποιημένα πόδια): Συμμετέχοντες μύες: •Μέσος, μικρός και μέγας γλουτιαίος •Ορθός μηριαίος •Τείνων την πλατεία περιτονία •Λαγονοψοϊτης
Στροφή του κορμού (Η στροφή του κορμού γίνεται μέσω της διαδοχικής ενεργοποίησης των μυών προς την ίδια κατεύθυνση (όπως μια έλικα). Έτσι, κατά τη στροφή προς τα αριστερά η έλικα ξεκινά από πίσω από την αριστερή πλευρά του λαιμού, περνά στον αριστερό ώμο και την αριστερή επιφάνεια του κορμού και στη συνέχεια φτάνει μπροστά μέχρι τους έξω λοξούς κοιλιακούς δεξιά και τους έσω λοξούς αριστερά.	Συμμετέχοντες μύες πρόσθιας επιφάνειας του κορμού: •Δεξιός έξω λοξός κοιλιακός •Αριστερός έσω λοξός κοιλιακός •Δεξιός μείζων θωρακικός •Δεξιός πρόσθιος οδοντωτός •Δεξιός στερνοκλειδομαστοειδής   Συμμετέχοντες μύες οπίσθιας επιφάνειας του κορμού: •Αριστερός σπληνιοειδής •Εγκάρσιος νωτιαίος (δεσμίδες του ιερονωτιαίου) •Ανελκτήρες των πλευρών •Έξω μεσοπλεύριοι της δεξιάς κι έσω μεσοπλεύριοι της αριστερής πλευράς •Δεξιός έξω λοξός κοιλιακός   Συμμετέχουν επιπλέον για τη στροφή των ώμων: •Πλατύς ραχιαίος (αριστερά), τραπεζοειδής (αριστερά), αριστερός μείζων και ελάσσων ρομβοειδής
Κάμψη του βραχίονα •Θέση αφετηρίας με τους βραχίονες στην ουδέτερη θέση, δίπλα στο σώμα, και τελική θέση την πρόταση (οριζόντιο κράτημα του χεριού).	Συμμετέχοντες μύες: •Δελτοειδής (με το μεγαλύτερο έργο) •Δικέφαλος βραχιόνιος, βραχεία κεφαλή •Υπερακάνθιος •Μείζων θωρακικός •Κορακοβραχιόνιος •Υποπλάτιος
Ανύψωση του βραχίονα (μέσω στροφής της ωμοπλάτης) •Θέση αφετηρίας με τον βραχίονα στην πρόταση και τελική θέση με τον βραχίονα στην ανάταση.	Συμμετέχοντες μύες: •Δελτοειδής (κυρίαρχη δράση) •Πρόσθιος οδοντωτός (έλκει το κάτω μέρος της ωμοπλάτης προς τα μπροστά) •Τραπεζοειδής (υποστηρίζει τη στροφή της ωμοπλάτης – έλκει το ακρώμιο προς τα πάνω και την άνω γωνία της ωμοπλάτης προς τα κάτω)
Κατάσπαση του βραχίονα •Θέση αφετηρίας η κατακόρυφη θέση του βραχίονα και στη συνέχεια η κίνηση γίνεται προς τα κάτω. Από όρθια θέση η κίνηση αυτή γίνεται από μόνη της λόγω βαρύτητας (μειούμενος τόνος των μυών που ανυψώνουν το βραχίονα). •Όμως σε μια δυναμική κίνηση κατάσπασης (σε όλες τις ρίψεις ή κρούσεις) απαιτείται ενεργή συμμετοχή αγωνιστών μυών:	Συμμετέχοντες μύες: •Μείζων θωρακικός (κυρίαρχος) •Τρικέφαλος βραχιόνιος •Πλατύς ραχιαίος •Μείζων και ελάσσων στρογγύλος •Υποπλάτιος •Μείζων και ελάσσων ρομβοειδής (στροφή της ωμοπλάτης προς τα πίσω) •Τραπεζοειδής (στροφή της ωμοπλάτης προς τα πίσω)
Έκταση του βραχίονα (θέση αφετηρίας η ουδέτερη θέση με τους βραχίονες δίπλα στο σώμα, και φορά της κίνησης προς τα πίσω. Είναι κίνηση σε περιορισμένο βαθμό (δρόμοι αντοχής στη χιονοδρομία, ελεύθερο στην κολύμβηση).	Συμμετέχοντες μύες (κυρίαρχοι οι τρεις πρώτοι μύες): •Δελτοειδής •Υποπλάτιος •Μείζων στρογγύλος •Πλατύς ραχιαίος •Τρικέφαλος βραχιόνιος
Απαγωγή του βραχίονα (θέση αφετηρίας η ουδέτερη με τους βραχίονες δίπλα στο σώμα. Είναι σημαντική κίνηση (άρση βαρών στη φάση έλξης του βάρους).	Συμμετέχοντες μύες: •Δελτοειδής (κυρίαρχος) •Υπακάνθιος •Υπερακάνθιος •Δικέφαλος βραχιόνιος (μακρά κεφαλή)
Προσαγωγή του βραχίονα (από τη θέση απαγωγής) •Κατά την κίνηση της προσαγωγής η ωμοπλάτη και η ωμική ζώνη πρέπει να σταθεροποιηθούν στο θώρακα μέσω του τραπεζοειδούς μυός, του μείζονος και ελάσσονος ρομβοειδούς, του πρόσθιου οδοντωτού και του ελάσσονος θωρακικού.	Συμμετέχοντες μύες: •Μείζων θωρακικός (κυρίαρχος) •Τρικέφαλος βραχιόνιος (κυρίαρχος) •Δελτοειδής •Δικέφαλος βραχιόνιος (βραχεία κεφαλή) •Κορακοβραχιόνιος •Μείζων στρογγύλος •Πλατύς ραχιαίος •Υποπλάτιος
Έσω στροφή του βραχίονα (από την ουδέτερη θέση) •Η κίνηση αυτή συναντάται στα αθλήματα μονομαχίας (πάλη, τζούντο) και στην κολύμβηση (στη μετάβαση από τη φάση της έλξης στη φάση της πίεσης στο ελεύθερο, ύπτιο, πεταλούδα).	Συμμετέχοντες μύες: •Υποπλάτιος •Μείζων θωρακικός (κυρίαρχος) •Δικέφαλος βραχιόνιος (μακρά κεφαλή) •Μείζων στρογγύλος •Δελτοειδής (πρόσθια μοίρα) •Πλατύς ραχιαίος
Έξω στροφή του βραχίονα (από την ουδέτερη θέση) •Η κίνηση αυτή συναντάται στα αθλήματα μονομαχίας (πάλη, τζούντο) και στην κολύμβηση (στη μετάβαση από την ελκτική στην ωθητική φάση).	Συμμετέχοντες μύες: •Υπακάνθιος (κυρίαρχος) •Δελτοειδής (οπίσθια μοίρα) •Ελάσσων στρογγύλος
Κάμψη του πήχη (στην άρθρωση του αγκώνα)	Συμμετέχοντες μύες: •Δικέφαλος βραχιόνιος •Πρόσθιος βραχιόνιος •Βραχιονοκερκιδικός •Στρογγύλος πρηνιστής •Μακρός κερκιδικός εκτείνων τον καρπό
Έκταση του πήχη (στην άρθρωση του αγκώνα)	Συμμετέχοντες μύες: •Τρικέφαλος βραχιόνιος •Αγκωνιαίος
Στροφικές κινήσεις (στην άρθρωση του αγκώνα)	Υπτιαστές: •Δικέφαλος βραχιόνιος •Υπτιαστής   Πρηνιστές: •Στρογγύλος πρηνιστής •Τετράγωνος πρηνιστής
Κάμψη της πηχεοκαρπικής άρθρωσης (από θέση υπερέκτασης)	Συμμετέχοντες μύες: •Επιπολής καμπτήρας των δακτύλων •Εν τω βάθει καμπτήρας των δακτύλων •Ωλένιος καμπτήρας του καρπού •Μακρός καμπτήρας του αντίχειρα •Κερκιδικός καμτήρας του καρπού
Έκταση της πηχεοκαρπικής άρθρωσης (από θέση κάμψης)	Συμμετέχοντες μύες: •Κοινός εκτείνων τους δακτύλους •Μακρός κερκιδικός εκτείνων τον καρπό •Βραχύς κερκιδικός εκτείνων τον καρπό •Ίδιος εκτείνων τον πήχη
Κάμψη του ισχίου (από την ουδέτερη θέση)	Συμμετέχοντες μύες: •Ορθός μηριαίος •Λαγονοψοϊτης •Τείνων την πλατεία περιτονία •Ραπτικός •Μικρός γλουτιαίος (πρόσθια μοίρα) •Κτενίτης
Έκταση του ισχίου (από την κάμψη στην ουδέτερη θέση)	Συμμετέχοντες μύες: •Μέγας γλουτιαίος (κυρίαρχος) •Μέγας προσαγωγός (κυρίαρχος) •Ημιϋμενώδης (κυρίαρχος) •Ημιτενοντώδης •Μέσος γλουτιαίος (οπίσθια μοίρα) •Δικέφαλος μηριαίος (μακρά κεφαλή) •Τετράγωνος μηριαίος
Υπερέκταση του ισχίου	Συμμετέχοντες μύες: •Μέγας γλουτιαίος •Μέσος γλουτιαίος
Απαγωγή του μηρού (από την ουδέτερη θέση)	Συμμετέχοντες μύες: •Μέσος γλουτιαίος •Ορθός μηριαίος •Μέγας γλουτιαίος (καταφυτικό τμήμα) •Τείνων την πλατεία περιτονία •Μικρός γλουτιαίος •Ραπτικός •Απιοειδής
Προσαγωγή του μηρού (από τη θέση απαγωγής στο κλείσιμο ποδιών)	Συμμετέχοντες μύες: •Μέγας προσαγωγός •Μέγας γλουτιαίος (καταφυτικό τμήμα στον μηρό) •Μακρός προσαγωγός •Βραχύς προσαγωγός •Υμιϋμενώδης •Λαγονοψοϊτης •Δικέφαλος μηριαίος (μακρά κεφαλή) •Ημιτενοντώδης •Κτενίτης •Έξω θυροειδής •Ισχνός •Τετράγωνος μηριαίος
Έσω στροφή του μηρού (από την ουδέτερη θέση)	Συμμετέχοντες μύες: •Μέγας προσαγωγός •Μακρός προσαγωγός •Τείνων την πλατεία περιτονία •Μικρός γλουτιαίος •Ορθός μηριαίος
Έξω στροφή του μηρού (από την ουδέτερη θέση)	Συμμετέχοντες μύες: •Μέγας γλουτιαίος •Μέσος γλουτιαίος •Θυροειδής και δίδυμοι μύες •Μέγας προσαγωγός (οπίσθιο καταφυτικό τμήμα στον μηρό) •Ορθός μηριαίος
Έκταση της άρθρωσης του γονάτου	Συμμετέχοντες μύες: •Τετρακέφαλος μηριαίος •Τείνων την πλατεία περιτονία
Κάμψη της άρθρωσης του γονάτου	Συμμετέχοντες μύες: •Ημιϋμενώδης •Ημιτενοντώδης •Δικέφαλος μηριαίος •Ισχνός •Ραπτικός
Έσω στροφή της κνήμης	Συμμετέχοντες μύες: •Ημιϋμενώδης •Ημιτενοντώδης •Ιγνυακός •Ραπτικός •Ισχνός
Έξω στροφή της κνήμης	Συμμετέχοντες μύες: •Δικέφαλος μηριαίος •Τείνων την πλατεία περιτονία
Πελματιαία κάμψη στην ποδοκνημική	Συμμετέχοντες μύες: •Γαστροκνήμιος (κυρίαρχος) •Υποκνημίδιος (κυρίαρχος) •Μακρός καμπτήρας του μεγάλου δακτύλου •Μακρός καμπτήρας των δακτύλων •Οπίσθιος κνημιαίος •Μακρός περονιαίος •Βραχύς περονιαίος
Ραχιαία κάμψη στην ποδοκνημική	Συμμετέχοντες μύες: •Πρόσθιος κνημιαίος •Μακρός εκτείνων τους δακτύλους •Πρόσθιος περονιαίος •Μακρός εκτείνων τον μεγάλο δάκτυλο
Πρηνισμός του άκρου ποδιού (στην υπαστραγαλική άρθρωση)	Συμμετέχοντες μύες: •Μακρός περονιαίος •Βραχύς περονιαίος •Μακρός εκτείνων τους δακτύλους •Πρόσθιος περονιαίος
Υπτιασμός του άκρου ποδιού (στην υπαστραγαλική άρθρωση)	Συμμετέχοντες μύες: •Γαστροκνήμιος •Υποκνημίδιος •Οπίσθιος κνημιαίος •Μακρός καμπτήρας του μεγάλου δακτύλου •Μακρός καμπτήρας των δακτύλων •Πρόσθιος κνημιαίος
Προσαγωγή του βραχίονα από τη θέση απαγωγής	Η προσαγωγή των βραχιόνων από τη θέση απαγωγής (πλάγια έκταση) προς τον κορμό και η σταθεροποίησή τους στη θέση έκτασης με ταυτόχρονη έλξη προς τα κάτω (όπως η άσκηση «σταυρός» στους κρίκους) αποτελεί την ισχυρότερη κίνηση στην άρθρωση του ώμου (μυϊκή ροπή ίση περίπου με 395 Nm).

 

 

 

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΜΥΪΚΗΣ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗΣ ΜΕ ΒΑΡΗ

 

1. Multiple-set system

• 2-3 σετ προθέρμανσης με αυξανόμενη αντίσταση ακολουθούμενα από πολλαπλά σετ σταθερής αντίστασης
• Για πολυαρθρικές ασκήσεις χρησιμοποιούνται 5-6RM σε 3 σετ αν και ο αριθμός των σετ και επαναλήψεων μπορεί να προσαρμοστεί ανάλογα με τον προπονητικό στόχο
• Χρειάζεται περιοδισμός της επιβάρυνσης
• Αποτελεί την βάση για τα περισσότερα συστήματα

 

2. Single-set system

• Πολύ παλιό σύστημα
• Ένα σετ σε κάθε άσκηση
• < 8-12RM, 5’ διάλειμμα
• Προκαλεί σημαντική αύξηση της μέγιστης δύναμης αλλά υστερεί σε σχέση με το σύστημα πολλαπλών σετ
• Ταχύτερες απώλειες δύναμης μετά από διακοπή της προπόνησης
• Ιδανικό για κάποιον με ελάχιστο χρόνο στη διάθεσή του

 

3. Bulk system

• 3 σετ των 5-6 επαναλήψεων ανά άσκηση
• Μπορεί να προκαλέσει σημαντική αύξηση της δύναμης μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα

 

4. Cheat system

• Χρησιμοποιείται κυρίως από bodybuilders
• Περιλαμβάνει αλλοίωση της τεχνικής των ασκήσεων για να σηκώσει ο ασκούμενος περισσότερο βάρος
• Αυξημένος κίνδυνος τραυματισμού
• Αρκετά αποτελεσματικό σύστημα αλλά μόνο για έμπειρους ασκούμενους
• Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με άλλα συστήματα (π.χ. multisets)

 

5. Exhaustion system

• Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε οποιοδήποτε προπονητικό σύστημα και κυρίως σε αυτά των bodybuilders
• Περιλαμβάνει εκτέλεση όσων περισσότερων επαναλήψεων γίνεται, με σωστή τεχνική, μέχρι που να προκληθεί στιγμιαία μειομετρική κόπωση (θεωρείται ότι έτσι επιστρατεύονται περισσότερες κινητικές μονάδες)
• Προκαλεί σημαντική αύξηση της δύναμης

 

6. Forced repetition system

• Αποτελεί προέκταση του προηγούμενου συστήματος και χρησιμοποιείται κυρίως από power-lifters
• Μετά από ένα σετ εξάντλησης, ο βοηθός βοηθάει τον ασκούμενο να ολοκληρώσει 3-4 ακόμη επαναλήψεις
• Ιδανικό σύστημα για αύξηση της τοπικής μυϊκής αντοχής
• Μπορεί να προκαλέσει μυϊκό πόνο
• Οι βοηθοί πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί
• Δεν γνωρίζουμε την αποτελεσματικότητα αυτού του συστήματος στην αύξηση της μυϊκής δύναμης

 

7. Burn system

• Προέκταση του exhaustion system
• Μετά την εκτέλεση ενός σετ εξάντλησης, εκτελούνται μισές ή μερικές άρσεις του βάρους (συνήθως 5-6 τέτοιες επαναλήψεις)
• Προκαλεί την αίσθηση του καψίματος
• Λένε ότι είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό για την προπόνηση των χεριών και γαμπών

 

8. Κυκλική προπόνηση (circuit training)

• Ασκήσεις που εκτελούνται η μία μετά την άλλη με ελάχιστο διάλειμμα (15-30 δευτερόλεπτα) ανάμεσα στις ασκήσεις
• 10-15 επαναλήψεις/ άσκηση/ κύκλο με 40-60% 1RM
• Μπορούν να προπονηθούν όλες ή κάποιες μυϊκές ομάδες
• Οικονομικό σύστημα για πολλούς ασκούμενους
• Δεν απαιτεί πολύ χρόνο
• Είναι το σύστημα με τα περισσότερα καρδιοαναπνευστικά οφέλη

 

9. Peripheral heart action system

• Παραλλαγή της κυκλικής προπόνησης
• Η προπονητική μονάδα χωρίζεται σε πολλαπλές σειρές (ομάδα 4-6 διαφορετικών ασκήσεων, η κάθε μία για διαφορετική μυϊκή ομάδα)
• 8-12RM ανά σετ (ή ανάλογα με τον προπονητικό στόχο)
• Εκτελούνται πρώτα όλες οι ασκήσεις της πρώτης σειράς 3 φορές με την μορφή κυκλικής προπόνησης και στην συνέχεια ακολουθούν και οι υπόλοιπες σειρές
• Είναι εξαντλητικό σύστημα και χρονοβόρο
• Η καρδιακή συχνότητα πρέπει να διατηρείται πάνω από τους 140 παλμούς ανά λεπτό με την χρήση μικρών διαλειμμάτων
• Προάγει την μυϊκή αντοχή

 

10. Triset system

• Περιλαμβάνει την εκτέλεση τριάδων ασκήσεων (σετ) για το ίδιο μέρος του σώματος και μπορεί να προπονεί διαφορετικές μυϊκές ομάδες με μικρό ή μηδαμινό διάλειμμα μεταξύ ασκήσεων και σετ (συνήθως 3 σετ/άσκηση), π.χ. κάμψεις δικεφάλων, εκτάσεις τρικεφάλων και πιέσεις ώμων
• Πολύ αποτελεσματικό σύστημα τόσο για την μυϊκή δύναμη όσο και για την μυϊκή αντοχή

 

11. Compound-set system

• Χρησιμοποιείται από bodybuilders για μυϊκή υπερτροφία
• Προκαλεί και αύξηση της μυϊκής αντοχής τοπικά
• Περιλαμβάνει την διαδοχική εκτέλεση 2 ασκήσεων οι οποίες αφορούν διαφορετικές μυϊκές ομάδες από διαφορετικά μέρη του σώματος με πολύ μικρό ή μηδαμινό διάλειμμα μεταξύ τους μέχρι να ολοκληρωθεί ο προγραμματισμένος αριθμός σετ, π.χ. εκτάσεις τρικεφάλων και εκτάσεις γονάτων

 

12. Double progressive system

• Το προπονητικό ερέθισμα διαφοροποιείται μεταβάλλοντας τόσο τον αριθμό των επαναλήψεων όσο και της αντίστασης
• Αρχικά, η αντίσταση είναι σταθερή ενώ αυξάνεται ο αριθμός των επαναλήψεων ανά σετ μέχρι να φθάσουμε ένα συγκεκριμένο αριθμό επαναλήψεων. Μετά αυξάνουμε την αντίσταση και μειώνουμε τις επαναλήψεις προς τον αρχικό αριθμό τους. Η διαδικασία αυτή μετά επαναλαμβάνεται
• Δεν γνωρίζουμε την αποτελεσματικότητα του συστήματος

 

13. Flushing

• Αναπτύχθηκε από bodybuilders για όγκο, γράμμωση και αιμάτωση
• Ο αριθμός των ασκήσεων, σετ, επαναλήψεων και διαλειμμάτων δεν καθορίζονται ακριβώς
• Περιλαμβάνει εκτέλεση 2 ή περισσότερων ασκήσεων για την ίδια μυϊκή ομάδα ή για 2 μυϊκές ομάδες που βρίσκονται κοντά η μία στην άλλη
• Η θεωρία περιλαμβάνει την συνεχή αιμάτωση των μυϊκών ομάδων για παρατεταμένο χρόνο
• Πολλοί bodybuilders προπονούν μία μυϊκή ομάδα με αρκετές ασκήσεις διαδοχικά στην ίδια προπονητική μονάδα με στόχο την υπερτροφία
• Υποτίθεται ότι η αυξημένη ροή του αίματος τοπικά προμηθεύει τους μύες με ενδογενείς αναβολικούς παράγοντες του αίματος, οι οποίοι συνδέονται με το μυϊκό και συνδετικό ιστό αλλά δεν υπάρχει επιστημονική υποστήριξη για κάτι τέτοιο

 

14. Functional isometrics

• Εκμεταλλεύεται την αρχή της εξειδίκευσης με βάση την γωνία κίνησης της άρθρωσης
• Περιλαμβάνει την εκτέλεση μίας μειομετρικής επανάληψης για διάστημα 10-15 εκ. μέχρι που το βάρος να κτυπήσει την κορυφή της στήλης με τα βάρη στο power rack, όπου ο ασκούμενος προσπαθεί να σηκώσει το βάρος με μέγιστη προσπάθεια ισομετρικά για 5-7’’ (τα pin συνήθως τοποθετούνται στο sticking point της κίνησης)
• Ο στόχος είναι η αύξηση της δύναμης στο πιο αδύνατο σημείο του εύρους κίνησης της άρθρωσης
• Σε συνδυασμό με το σύστημα DCER μπορεί να προκαλέσει σημαντική αύξηση της 1RM
• Το σύστημα αυτό χρησιμοποιείται από πολλούς power-lifters χωρίς power rack στην τελευταία τους επανάληψη (1-6 RM)
• Απαιτεί πολύ καλούς βοηθούς
• Πρέπει να γνωρίζουμε που είναι το sticking point μιας και αυτό μεταβάλλεται με την προπόνηση

 

15. Triangle program

• Ή πυραμιδικό
• Χρησιμοποιείται κυρίως από power-lifters
• Αρχίζει με ένα σετ των 10-12 επαναλήψεων και χαμηλή αντίσταση. Στη συνέχεια, η αντίσταση αυξάνεται σε διαδοχικά σετ αλλά με ολοένα λιγότερες επαναλήψεις μέχρι την εκτέλεση 1RM. Στη συνέχεια, ακολουθείται η αντίστροφη πορεία

 

16. Light-to-heavy system

• Δημοφιλές σε αρσιβαρίστες
• Περιλαμβάνει εκτέλεση ενός σετ 3-5 επαναλήψεων με σχετικά χαμηλό βάρος. Στη συνέχεια προστίθενται λίγα κιλά και εκτελείται πάλι ένα σετ. Αυτό συνεχίζεται μέχρι την εκτέλεση της 1RM
• Εδώ ανήκει και το σύστημα DeLorme (3 σετ των 10 επ. στο 50%, 66% και 100% των 10RM) και η ανοδική πυραμίδα
• Αποτελεσματικό σύστημα σε σύντομη χρονική περίοδο προπόνησης

 

17. Heavy-to-light system

• Μετά από σύντομη προθέρμανση, εκτελείται το πιο δύσκολο σετ και στη συνέχεια η αντίσταση μειώνεται σε κάθε σετ
• Εδώ ανήκει το Oxford system (10 επαναλήψεις στο 100%, 66% και 50% των 10RM) και η καθοδική πυραμίδα
• Αποτελεσματικό σύστημα
• Πιο αποτελεσματικό το καθοδικό σύστημα

 

18. Multipoundage system

• Με ελεύθερα βάρη κυρίως
• Απαιτεί 1-2 βοηθούς
• Περιλαμβάνει εκτέλεση 4-5 επαν. στο 4-5RM. Μετά, αφαιρούνται 9-18 κιλά και εκτελούνται άλλες 4-5 επαναλήψεις. Αυτό συνεχίζεται για αρκετά σετ
• Οι bodybuilders πιστεύουν ότι έτσι αυξάνεται η αιμάτωση και μπορούν να υιοθετήσουν μεγάλους προπονητικούς όγκους σε μικρό χρονικό διάστημα για την ανάπτυξη όγκου
• Αναπτύσσει την τοπική μυϊκή αντοχή

 

19. Negative system (σύστημα αρνητικών επαναλήψεων)

• Έκκεντρες συσπάσεις ή χαμήλωμα βάρους με ελεγχόμενο ρυθμό
• Περιλαμβάνει μεγαλύτερα βάρη από τις μειομετρικές επαναλήψεις
• Απαιτεί καλούς βοηθούς
• Γίνεται και στα μηχανήματα αλλά και στα ελεύθερα βάρη
• Απαιτεί σωστή τεχνική
• Γίνεται και σε ισοκινητικό μηχάνημα
• Πιστεύουν ότι προκαλεί μεγαλύτερη αύξηση της δύναμης. Αυτό δεν έχει επιβεβαιωθεί
• Προτείνονται βάρη της τάξης του 105-140% του βάρους που χρησιμοποιείται στις μειομετρικές επαναλήψεις
• Μπορεί να ενισχύσει την νευρολογική υποβοήθηση της μειομετρικής κίνησης

 

20. Super overload system

• Είδος αρνητικών επαναλήψεων
• Εκτελούνται μερικές επαναλήψεις με το 125% της 1RM
• Απαιτεί βοηθούς. Οι βοηθοί τον βοηθούν να φέρει το βάρος με τεντωμένους αγκώνες στον πάγκο αρχικά και στη συνέχεια το κατεβάζει όσο μπορεί περισσότερο πριν το ανεβάσει χωρίς βοήθεια στην αρχική θέση
• 7-10 μερικές επαναλήψεις/σετ όπως αυτές
• Στη συνέχεια, ο ασκούμενος κατεβάζει αργά το βάρος μέχρι το στήθος του και οι βοηθοί τον βοηθούν να το ανεβάσει
• Εκτελούνται 3 τέτοια σετ ανά άσκηση
• Δεν έχει αποδειχθεί πιο αποτελεσματικό από τα παραδοσιακά συστήματα αύξησης της μέγιστης δύναμης.

 

21. Priority system

• Εκτελούνται πρώτα οι ασκήσεις έμφασης (για τον βασικό προπονητικό στόχο) με μέγιστη ένταση

 

22. Rest-pause system

• Χρησιμοποιεί μέγιστη ένταση για πολλαπλές επαναλήψεις με ενδιάμεσα διαλείμματα 10-15’’ για 4-5 επαναλήψεις
• Αν ο ασκούμενος δεν μπορεί να εκτελέσει κάποιες επαναλήψεις δέχεται υποστήριξη από τον βοηθό
• Εκτελείται ένα σετ ανά άσκηση και 2-3 ασκήσεις ανά μυϊκή ομάδα

 

23. Split routine system

• Χρησιμοποιείται κυρίως από bodybuilders για το ίδιο μέρος του σώματος για όγκο
• Διαφορετικά μέρη του σώματος προπονούνται σε διαφορετικές ημέρες
• Χέρια-πόδια-κοιλιακοί την μία ημέρα, στήθος-ώμοι και πλάτη την άλλη
• 6 ημέρες προπόνηση την εβδομάδα αν και γίνεται και με 4-5 ημέρες/εβδομάδα
• Επιτρέπει την ανάληψη κάθε μυϊκής ομάδας
• Επιτρέπει την χρήση δευτερευόντων ασκήσεων

 

24. Blitz system

• Παραλλαγή του προηγούμενου
• Εδώ προπονείται ένα μόνο μέρος του σώματος ανά προπόνηση
• Συνήθως κατά την προετοιμασία των bodybuilders για αγώνες
• Καλό πρόγραμμα αν ένας αθλητής έχει κάποιες αδύναμες μυϊκές ομάδες σε σχέση με άλλες

 

25. Isolated exercise system

• Μία άσκηση ανά προπόνηση
• 8-10 επαναλήψεις και στη συνέχεια πολλαπλά σετ με όσες περισσότερες επαναλήψεις μπορεί για 1-1/2 ώρες με 1 λεπτό διάλειμμα
• Μεγάλη εξειδίκευση
• Δεν συνιστάται για πάνω από 6 συνεχείς εβδομάδες
• Βοηθά την υπερτροφία μίας συγκεκριμένης μυϊκής ομάδας
• Μπορεί να προκαλέσει σύνδρομο προπονητικής υπερκόπωσης ή τραυματισμό

 

26. Super pump system

• Για προχωρημένους bodybuilders
• 15-18 σετ για κάθε μέρος του σώματος ανά προπόνηση (1-3 ασκήσεις/μυϊκή ομάδα/προπόνηση)
• 15’’ διάλειμμα και σετ των 5-6 επαναλήψεων
• Προπόνηση 2-3 φορές/ εβδομάδα για κάθε μυϊκή ομάδα
• Σωστή τεχνική
• Αποτελεσματικό για προχωρημένους που επιζητούν όγκο του κορμού και άνω άκρων
• Πολύ κουραστικό για μεγάλες μυϊκές ομάδες

 

27. Super sets system

• Πολλαπλά σετ για δύο ασκήσεις (μία για τον αγωνιστή και μία για τον ανταγωνιστή ενός συγκεκριμένου μέρους του σώματος), π.χ. κάμψεις δικεφάλων με εκτάσεις τρικεφάλων
• Σημαντική αύξηση της δύναμης
• Καθόλου διάλειμμα μεταξύ των σετ
• Ή ένα σετ για πολλαπλές ασκήσεις σε ραγδαία ανάπτυξη για την ίδια μυϊκή ομάδα, π.χ. 1 σετ lats, οριζόντια κωπηλατική και όρθια κωπηλατική
• 8-10 επαναλήψεις με πολύ μικρό ή μηδαμινό διάλειμμα
• Δημοφιλές σε bodybuilders για ανάπτυξη όγκου
• Προωθεί και την τοπική μυϊκή αντοχή

 

28. Super slow system

• Εκτέλεση πολύ αργών επαναλήψεων των 20-60’’ για αύξηση της δύναμης. Δεν υπάρχει επιστημονική υποστήριξη.
• Ασκήσεις όπου μπορεί να ελεγχθεί η ταχύτητα της κίνησης σε όλο το εύρος της
• 1-2 σετ των 1-5 επαναλήψεων ανά άσκηση
• Το βάρος ποικίλει. Όταν ο χρόνος εκτέλεσης αυξάνει, το βάρος μειώνεται, αφού η δύναμη που παράγεται από τον μυ μειώνεται λόγω κόπωσης
• Ωφέλιμο για ανάπτυξη μυϊκής αντοχής σε κινήσεις μικρής ταχύτητας

 

Πηγή: eclass.duth.gr

 

 

Στεροειδή

Οι αθλητές που λαμβάνουν στεροειδή για να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους βγαίνουν τελικά νικητές ή χαμένοι;

 

Οι αθλητές που κάνουν πρωταθλητισμό, για παράδειγμα οι αθλητές των Ολυμπιακών Αγώνων, ελέγχονται για την χρήση παράνομων ουσιών που αυξάνουν την επίδοσή τους και όσοι βρίσκονται θετικοί αποκλείονται από τους αγώνες για ένα διάστημα και χάνουν αναδρομικά τα μετάλλια που κέρδισαν.

Μια κατηγορία παράνομων ουσιών για την βελτίωση των αθλητικών επιδόσεων είναι τα αναβολικά ανδρογόνα στεροειδή (anabolic androgenic steroids). Οι ουσίες αυτές είναι παραπλήσιες με την τεστοστερόνη, την φυσιολογική αρσενική ορμόνη, η οποία ευθύνεται για την αυξημένη μυϊκή μάζα στους άνδρες.

Αν και η χρήση τους έχει απαγορευθεί (η κατοχή αναβολικών στεροειδών χωρίς άδεια κηρύχθηκε αδίκημα στις ΗΠΑ το 1991), οι ουσίες αυτές λαμβάνονται από πολλούς αθλητές και αθλήτριες που κάνουν πρωταθλητισμό σε διάφορα ατομικά αθλήματα (όπως η άρση βαρών, οι αγώνες ταχύτητας και η ανταγωνιστική ποδηλασία), με σκοπό, προκειμένου να διακριθούν, να αυξήσουν τη μυϊκή τους μάζα και επομένως τη μυϊκή τους δύναμη. Επιπλέον, οι ειδικοί πιστεύουν ότι αυτές οι ουσίες βελτίωσης των αθλητικών επιδόσεων χρησιμοποιούνται ευρέως και από επαγγελματίες σε διάφορα ομαδικά αθλήματα (όπως το μπέιζμπολ, το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ, και το χόκεϊ). Οι μπόντι μπίλντερ επίσης λαμβάνουν συχνά αναβολικά στεροειδή.

Σήμερα υπολογίζεται ότι υπάρχουν ένα εκατομμύριο χρήστες αναβολικών στεροειδών στις ΗΠΑ. Το πρόβλημα περιπλέκεται περαιτέρω καθώς ορισμένοι εργαζόμενοι παράνομα χημικοί έχουν δημιουργήσει νέα συνθετικά στεροειδή για την αύξηση των αθλητικών επιδόσεων, τα οποία σε πρώτη φάση δεν ανιχνεύονται από τους τυπικούς εργαστηριακούς ελέγχους. Δυστυχώς, στις ΗΠΑ, η χρήση των αναβολικών στεροειδών έχει επεκταθεί ακόμα και στα σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, αλλά και σε νεότερες σε ηλικία πληθυσμιακές ομάδες, ενώ υπολογίζεται ότι το 10% των αγοριών και το 3% των κοριτσιών του γυμνασίου και του λυκείου χρησιμοποιούν απαγορευμένα στεροειδή. Η τηλεφωνική γραμμή βοήθειας για τους χρήστες στεροειδών του Εθνικού Κέντρου Έρευνας Στεροειδών στις ΗΠΑ δέχεται τηλεφωνήματα ακόμα και από άτομα ηλικίας 12 ετών.

Μελέτες έχουν δείξει ότι τα στεροειδή μπορούν να αυξήσουν τη μυϊκή μάζα όταν ληφθούν σε μεγάλες ποσότητες και σε συνδυασμό με έντονη μυϊκή άσκηση. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες των φαρμάκων αυτών όμως ξεπερνούν κατά πολύ τα οφέλη τους.

 

Ανεπιθύμητες ενέργειες στο αναπαραγωγικό σύστημα

Στους άνδρες, η έκκριση τεστοστερόνης και η παραγωγή σπέρματος από τους όρχεις ελέγχονται φυσιολογικά από τις ορμόνες της πρόσθιας υπόφυσης. Με έναν μηχανισμό αρνητικής ανάδρασης, η τεστοστερόνη αναστέλλει την έκκριση των ρυθμιστικών ορμονών της πρόσθιας υπόφυσης, έτσι ώστε τα επίπεδα τεστοστερόνης να διατηρούνται σταθερά. Η πρόσθια υπόφυση αναστέλλεται με παρόμοιο τρόπο από τα ανδρογόνα στεροειδή που λαμβάνονται ως φάρμακα. Λόγω του ότι οι όρχεις δεν λαμβάνουν πλέον την φυσιολογική διεγερτική επίδραση από την πρόσθια υπόφυση, η έκκριση τεστοστερόνης και η παραγωγή σπέρματος μειώνονται στους αθλητές που λαμβάνουν ανδρογόνα στεροειδή και οι όρχεις συρρικνώνονται. Η κατάχρηση των παραπάνω ουσιών αυξάνει επίσης τον κίνδυνο για καρκίνο των όρχεων και του προστάτη.

Στις γυναίκες, στις οποίες φυσιολογικά δεν παράγονται ανδρογόνα, η χρήση των αναβολικών στεροειδών όχι μόνο προάγει την ανάπτυξη του μυϊκού τους συστήματος, αλλά επίσης προκαλεί την αρρενοποίησή τους με άλλους τρόπους, όπως με την αύξηση της τριχοφυΐας του προσώπου και την τράχυνση της φωνής. Επιπλέον, η αναστολή της πρόσθιας υπόφυσης από τα αναβολικά στεροειδή καταστέλλει την παραγωγή ορμονών που φυσιολογικά ελέγχουν την λειτουργία των ωοθηκών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αναστολή της ωορρηξίας, διαταραχές του έμμηνου κύκλου και μειωμένη έκκριση των «θηλεοποιητικών» φυλετικών ορμονών των γυναικών. Η μείωση των ορμονών αυτών προκαλεί μείωση του μεγέθους των μαστών και άμβλυνση των θηλυκών χαρακτηριστικών.

 

Ανεπιθύμητες ενέργειες στο καρδιαγγειακό σύστημα

Η χρήση των αναβολικών στεροειδών επάγει αλλαγές στο καρδιαγγειακό σύστημα που αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης αθηροσκλήρωσης, η οποία συνδέεται με αυξημένη πιθανότητα εμφράγματος του μυοκαρδίου και αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων.

 

Ανεπιθύμητες ενέργειες στο ήπαρ

Η δυσλειτουργία του ήπατος είναι συχνή στα άτομα που λαμβάνουν μεγάλες δόσεις στεροειδών, λόγω του ότι το ήπαρ, το οποίο φυσιολογικά αδρανοποιεί τις στεροειδείς ορμόνες και δρομολογεί την απέκκρισή τους στα ούρα, υπερφορτώνεται από τις μεγάλες ποσότητες στεροειδών. Ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του ήπατος είναι επίσης αυξημένος σε αυτά τα άτομα.

 

Ανεπιθύμητες ενέργειες στη συμπεριφορά

Τα αναβολικά στεροειδή προάγουν επιθετική, ακόμα και εχθρική συμπεριφορά, όπως ξεσπάσματα οργής.

 

Εθιστικές επιδράσεις των στεροειδών

Ένα άλλο ανησυχητικό ζήτημα είναι ο εθισμός ορισμένων χρηστών στα αναβολικά στεροειδή. Σε μια μελέτη, 57% των ατόμων που έκαναν χρήση στεροειδών πληρούσαν όλα τα κριτήρια εθισμού. Η εμφανής αυτή τάση εθισμού στα στεροειδή είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, λόγω του ότι η πιθανότητα ανεπιθύμητων ενεργειών μεγαλώνει όσο παρατείνεται η χρήση τους και αυξάνεται η δόση τους, κάτι που παρατηρείται συχνά στους αθλητές που είναι χρήστες. Επομένως για λόγους υγείας, χωρίς κάποιος να λάβει υπόψη του τα νομικά και τα ηθικά ζητήματα, οι άνθρωποι δε θα πρέπει να λαμβάνουν αναβολικά στεροειδή. Η κατάσταση όμως φαίνεται να επιδεινώνεται. Επί του παρόντος, τα έσοδα της διεθνούς μαύρης αγοράς αναβολικών στεροειδών υπολογίζονται σε ένα δισεκατομμύριο δολάρια ετησίως.

 

Άλλοι τρόποι αύξησης της μυϊκής μάζας με σκοπό τον αθέμιτο ανταγωνισμό

Οι αθλητές που επιζητούν τεχνητή βελτίωση των επιδόσεών τους έχουν καταφύγει και σε άλλες παράνομες μεθόδους πέρα από τη λήψη των αναβολικών στεροειδών, όπως στη χρήση της ορμόνης ερυθροποιητίνη, με σκοπό την παραγωγή μεγαλύτερου αριθμού ερυθρών αιμοσφαιρίων, ή αυξητικής ορμόνης, ώστε να αυξήσουν τη μυϊκή τους μάζα.

Πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι οι επιστήμονες προβλέπουν πως το επόμενο ορόσημο στη χρήση παράνομων ουσιών θα είναι το λεγόμενο γονιδιακό ντόπινγκ.

Το γονιδιακό ντόπινγκ (gene doping) είναι μια μορφή γονιδιακής θεραπείας που στοχεύει στη βελτίωση των αθλητικών επιδόσεων με διάφορους τρόπους, για παράδειγμα: (α) μέσω της αύξησης της παραγωγής ορισμένων βιολογικών ουσιών που διεγείρουν την αύξηση της μυϊκής μάζας (όπως είναι ο αυξητικός παράγοντας τύπου ινσουλίνης Ι ), (β) μέσω της αναστολής της παραγωγής μυοστατίνης, η οποία είναι μια φυσιολογική πρωτεΐνη που θέτει όρια στην ανάπτυξη των μυών, ή (γ) μέσω της τροποποίησης του πυρηνικού υποδοχέα PPΑR-δ κατά τρόπο που οδηγεί σε αύξηση της αντοχής. Ο PPΑR-δ ρυθμίζει γονίδια που σχετίζονται με τη χρήση της ενέργειας, τις δράσεις της ινσουλίνης και τον μεταβολισμό των μυών. Επειδή οι παραπάνω βιολογικές ουσίες εντοπίζονται φυσιολογικά στο σώμα, η ανίχνευση του γονιδιακού ντόπινγκ αναμένεται να είναι μια πραγματική πρόκληση για τις ελεγκτικές αρχές.

Προκειμένου να ενισχύσει τη δράση των ελεγκτικών αρχών, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Αντιντόπινγκ (WADA, World Anti-Doping Agency) εισήγαγε διεθνείς οδηγίες το 2009 για τη δημιουργία ενός βιολογικού διαβατηρίου των αθλητών (ABP, Athlete Biological Passport), το οποίο βασίζεται στον περιοδικό έλεγχο των αθλητών με εξετάσεις αίματος 9 φορές τον χρόνο. Οι παραπάνω εξετάσεις δεν εντοπίζουν τις ίδιες τις παράνομες ουσίες, αλλά μεταβολές στη φυσιολογία των αθλητών που είναι ενδεικτικές της χρήσης τους. Κάθε ύποπτη αλλαγή στα τυπικά χαρακτηριστικά ενός αθλητή αυξάνει τα επίπεδα επαγρύπνησης για περαιτέρω έλεγχο. Το ABP συμπληρώνει τις παραδοσιακές μεθόδους ανίχνευσης των παράνομων ουσιών.

 

Πηγή: https://www.vasiliadis-books.gr/

 

Ισομετρικές ασκήσεις ενδυνάμωσης

Με τον όρο ισομετρικός, εννοούμε την σύσπαση ενός μυ χωρίς να κινηθεί η άρθρωση. Το μήκος του μυ δεν αλλάζει κατά την διεξαγωγή αυτής της άσκησης.

Είναι μια απόλυτα ασφαλής μέθοδος για να ξεκινήσει η ενδυνάμωση του ώμου όταν ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί 100% η διαδικασία της επούλωσης.

 

Απαγωγή

 

Έκταση ώμου

 

Έξω στροφή

Έσω στροφή

 

Κάμψη ώμου

 

Προσαγωγή

 

 

 

Ασκήσεις ενδυνάμωσης με λάστιχα ή βάρη

Οι ελαστικοί ιμάντες ή αλλιώς λάστιχα είναι η ιδανική μέθοδος για την ενδυνάμωση του ώμου. Καθώς το λάστιχο τεντώνεται, αυξάνεται η αντίσταση δημιουργώντας μια ασφαλή και προοδευτική επιβάρυνση των μυών. Ανάλογα με την αντίσταση που θέλουμε να εφαρμόσουμε αλλάζει και το χρώμα του ιμάντα (διαφορετικό ανά επίπεδο ελαστικότητας ανά εταιρεία).

Τα βαράκια είναι εξίσου χρήσιμα αλλά θα πρέπει να χρησιμοποιούνται με προσοχή ειδικά μετά από χειρουργικές επεμβάσεις.

Απαγωγή

Έκταση

 

Εξωτερική περιστροφή

 

Εσωτερική περιστροφή

 

Ασκήσεις Ωμοπλάτης

Ένα αρκετά συχνό λάθος που γίνεται στη φυσικοθεραπεία του ώμου είναι η παράλειψη των ασκήσεων για την ωμοπλάτη.

Ο όρος που χρησιμοποιείται για αυτές τις καταστάσεις είναι ασκήσεις για την σταθεροποίηση της ωμοπλάτης και αφορά τους μυς που βρίσκονται γύρω από αυτήν.

Ένας απλός τρόπος εκτέλεσης αυτών των ασκήσεων είναι να φανταστούμε την πλάτη μας ως ένα ρολόι και να προσπαθούμε να μετακινήσουμε την ωμοπλάτη μας προς τα πάνω (ώρα 12), κάτω (ώρα 6) και προς το πλάι (ώρα 3 και 9).

 

Απαγωγή

 

Έσω-Έξω στροφή

 

Έσω στροφή

 

Κάμψη

 

 

 

Η άρθρωση του ώμου είναι άρθρωση πολυαξονική, στην οποία παρουσιάζονται οι εξής κινήσεις:

Κάμψη – έκταση – υπερέκταση – απαγωγή – προσαγωγή – έσω στροφή – έξω στροφή – οριζόντια απαγωγή – οριζόντια προσαγωγή – διαγώνια απαγωγή και προσαγωγή. Ο τύπος της άρθρωσης είναι σφαιροειδής και το εύρος της κίνησης είναι 0° έως 180°. Οι αρθρικές επιφάνειες είναι η κεφαλή του βραχιονίου και η ωμογλήνη της ωμοπλάτης.

 

Έσω στροφή

Είναι κίνηση που παρουσιάζεται σε ένα οριζόντιο επίπεδο και σε ένα κατακόρυφο άξονα περίπου. Το εύρος της κίνησης είναι από 0-180^ο μοίρες περίπου και οι μύες που εκτελούν την κίνηση είναι οι ακόλουθοι:

Ο υποπλάτιος, ο μείζων θωρακικός, ο μείζων στρογγυλός, ο πλατύς ραχιαίος και η πρόσθια μοίρα του δελτοειδούς. Αλλά σαν μοναδικός έσω στροφέας χαρακτηρίζεται ο υποπλάτιος. Αυτό θα φανεί όταν παρουσιαστεί κάμψη του κορμού προς τα εμπρός από την όρθια θέση, με τα άνω άκρα να αιωρούνται χαλαρά και να γίνει έσω στροφή του ώμου από την θέση αυτή. Τότε ο υποπλάτιος παρουσιάζει μόνος του την κίνηση, χωρίς καθόλου βοήθεια. Ο μείζων θωρακικός παρουσιάζει συγχρόνως δύο κινήσεις, έσω στροφή και προσαγωγή του ώμου. Έτσι, με την ενέργεια αυτή, μεταφέρει τον βραχίονα μπροστά από τον κορμό. Η πρόσθια μοίρα του δελτοειδούς παρουσιάζει κάμψη στην άρθρωση του ώμου, κατά την διάρκεια της έσω στροφής. Ο πλατύς ραχιαίος και ο μείζων στρογγυλός προκαλούν, όταν ενεργούν, έσω στροφή με προσαγωγή και έκταση.

 

Έξω στροφή

Είναι κίνηση αντίθετη της έσω στροφής και παρουσιάζεται στο ίδιο επίπεδο και στον ίδιο άξονα. Οι μύες που εκτελούν την κίνηση είναι ο υπακάνθιος, ο ελάσσων στρογγυλός και η οπίσθια μοίρα του δελτοειδούς. Οι δυο πρώτοι παρουσιάζουν συσπώμενοι έξω στροφή, όταν ο ώμος αιωρείται, σε μια κάπως μεμονωμένη ενέργεια χωρίς βαρύτητα και οπωσδήποτε χωρίς καμία προσπάθεια. Η οπίσθια μοίρα του δελτοειδούς, αν ενεργήσει μόνη της στην έξω στροφή, θα παρουσιάσει και υπερέκταση στην άρθρωση του ώμου. Όταν η έξω στροφή γίνεται με αντίσταση, τότε ενεργούν και οι τρεις μύες, με διαφορετική κάθε φορά ένταση συστολής ο καθένας, η οποία εξαρτάται από την εκάστοτε θέση της άρθρωσης.

 

Υπερακάνθιος	Απαγωγή ώμου
Υπακάνθιος	Έξω στροφή ώμου
Υποπλάτιος	Έσω στροφή ώμου
Ελάσσων στρογγυλός	Έξω στροφή ώμου
Τραπεζοειδής	Ανάσπαση, κατάσπαση ωμοπλατών και κάμψη
Δελτοειδής	Πρόσθιες ίνες: κάμψη ώμου και έσω στροφή Οπίσθιες ίνες: έκταση ώμου και έξω στροφή Μεσαίες ίνες: απαγωγή
Μείζων θωρακικός	Προσαγωγή ώμου, κάμψη και έσω στροφή
Ελάσσων θωρακικός	Κατάσπαση ωμοπλάτης
Πλατύς ραχιαίος	Προσαγωγή, έκταση και έσω στροφή
Μείζων στρογγυλός	Προσαγωγή και έσω στροφή ώμου
Πρόσθιος οδοντωτός	Κατάσπαση και έκταση ωμοπλάτης
Ρομβοειδής	Ανάσπαση, κατάσπαση και προσαγωγή ωμοπλατών
Ανελκτήρας της ωμοπλάτης	Ανάσπαση της ωμοπλάτης
Δικέφαλος βραχιόνιος	Κάμψη και αγκώνα
Τρικέφαλος βραχιόνιος	Έκταση ώμου και αγκώνα

 

 

 

 

Το στροφικό πέταλο του ώμου

 

Το στροφικό πέταλο του ώμου αποτελείται από τέσσερις μυς και τους τένοντές τους, που «αγκαλιάζουν» την κεφαλή του βραχιονίου.

Οι μυς αυτοί είναι: ο υποπλάτιος, ο υπερακάνθιος, ο υπακάνθιος και ο ελάσσων στρογγύλος.

 

 

 

 

Οι κύριοι ρόλοι του στροφικού πετάλου είναι δύο:

α) η διατήρηση της σταθερότητας της άρθρωσης του ώμου και

β) η ανύψωση και οι στροφικές κινήσεις του βραχίονα.

Τα κύρια συμπτώματα των ρήξεων του στροφικού πετάλου είναι ο πόνος και ο περιορισμός των κινήσεων στην άρθρωση του ώμου. Ο πόνος μπορεί να εμφανίζεται σε ηρεμία ή κατά τον ύπνο, ιδιαίτερα αν ο ασθενής κοιμάται στο πάσχον πλευρό. Επίσης, μπορεί να εμφανίζεται κατά την ανύψωση και το κατέβασμα ή τις στροφικές κινήσεις του βραχίονα. Ο περιορισμός της κινητικότητας του ώμου οφείλεται είτε στον πόνο είτε στη μυϊκή αδυναμία, που προκύπτει από τη ρήξη των τενόντων. Η συνηθέστερη ρήξη αφορά στον υπερακάνθιο και προκαλεί κυρίως περιορισμό στην ανύψωση του βραχίονα. Η διάγνωση γίνεται με ειδικές δοκιμασίες κατά την κλινική εξέταση και επιβεβαιώνεται με μαγνητική τομογραφία ή υπερηχογράφημα.

 

Κύριοι έσω στροφείς του βραχίονα

o Υποπλάτιος

o Μείζων θωρακικός

o Πλατύς ραχιαίος

o Μείζων στρογγυλός

Κύριοι έξω στροφείς του βραχίονα

o Υπακάνθιος

o Ελάσσων στρογγυλός

 

 

Ασκήσεις ενδυνάμωσης των στροφέων μυών του ώμου

Το παρακάτω πρόγραμμα έχει σχεδιαστεί για να βελτιώσει την δύναμη και την αντοχή των στροφέων μυών του ώμου (εικόνα 1). Πριν την εφαρμογή του προγράμματος συμβουλευτείτε τον φυσικοθεραπευτή σας για την καταλληλότητά του, αναλόγως τους στόχους και τις ανάγκες σας . Οι παρακάτω ασκήσεις εκτελούνται χωρίς να προκαλούν ή να αυξάνουν τον πόνο.

 

Εικόνα 1 – στροφείς μύες του ώμου

 

Ξεκινώντας το πρόγραμμα ενδυνάμωσης των στροφέων μυών του ώμου εκτελείτε 3 σετ των 15 επαναλήψεων για τις δύο πρώτες από τις παρακάτω ασκήσεις. Έπειτα όσο βελτιώνεται η δύναμή σας, προχωρήστε στην εκτέλεση των ασκήσεων 3 και 4. Επαναλαμβάνετε 2 με 3 φορές την εβδομάδα. Κατά την διάρκεια των ασκήσεων πρέπει να μην αισθάνεστε πόνο ή κάποιο άλλο σύμπτωμα.

 

Άσκηση 1

Έσω στροφή ώμου (εικόνα 2). Ξεκινάμε στην όρθια στάση όπως δείχνει η εικόνα. Κρατάμε την σπονδυλική μας στήλη ευθεία και αναπνέουμε κανονικά. Σταθεροποιούμε τον ελαστικό ιμάντα πλάι και μακριά από το σώμα μας σε ένα σημείο στο ύψος του αγκώνα μας. Έπειτα κρατάμε τον ιμάντα με το χέρι μας όπως δείχνει η εικόνα με τον αγκώνα λυγισμένο στις 90 μοίρες. Τοποθετούμε μια τυλιγμένη πετσέτα κάτω από τον ώμο μας την οποία και σφίγγουμε κατά την διάρκεια της άσκησης σαν να μην θέλουμε να πέσει κάτω. Τώρα τραβάμε τον ιμάντα πλησιάζοντας τον καρπό προς τον αντίθετο αγκώνα μέχρι το τέλος της κίνησης και επιστρέφουμε αργά στην αρχική θέση. Επαναλαμβάνετε 15 φορές.

 

Εικόνα 2 – Έσω στροφή ώμου

 

Άσκηση 2

Έξω στροφή ώμου (εικόνα 3). Ξεκινάμε στην όρθια στάση όπως δείχνει η εικόνα. Κρατάμε την σπονδυλική μας στήλη ευθεία και αναπνέουμε κανονικά. Σταθεροποιούμε τον ελαστικό ιμάντα πλάι και μακριά από το σώμα μας σε ένα σημείο στο ύψος του αγκώνα μας. Έπειτα κρατάμε τον ιμάντα με το χέρι μας όπως δείχνει η εικόνα με τον αγκώνα λυγισμένο στις 90 μοίρες. Τοποθετούμε μια τυλιγμένη πετσέτα κάτω από τον ώμο μας την οποία και σφίγγουμε κατά την διάρκεια της άσκησης σαν να μην θέλουμε να πέσει κάτω. Τώρα τραβάμε τον ιμάντα απομακρύνοντας τον καρπό από τον αντίθετο αγκώνα μέχρι το τέλος της κίνησης και επιστρέφουμε αργά στην αρχική θέση. Επαναλαμβάνετε 15 φορές.

 

Εικόνα 3 – Έξω στροφή ώμου

 

 Άσκηση 3

Έξω στροφή ώμου με τον ώμο σε 90 μοίρες απαγωγή (εικόνα 4). Ξεκινάμε στην όρθια στάση όπως δείχνει η εικόνα. Κρατάμε την σπονδυλική μας στήλη ευθεία και αναπνέουμε κανονικά. Σταθεροποιούμε τον ελαστικό ιμάντα μπροστά και μακριά από το σώμα μας σε ένα σημείο μακριά από το σώμα μας και χαμηλά όπως δείχνει η εικόνα. Έπειτα κρατάμε τον ιμάντα με τον αγκώνα λυγισμένο στις 90 μοίρες. Τώρα τραβάμε τον ιμάντα φέρνοντας τον καρπό μας πάνω και πίσω χωρίς να αλλάζουμε την θέση του ώμου μέχρι το τέλος της κίνησης και επιστρέφουμε αργά στην αρχική θέση. Επαναλαμβάνετε 15 φορές.

Εικόνα 4 – Έξω στροφή ώμου με τον ώμο σε 90 μοίρες απαγωγή

 

Άσκηση 4

Έσω στροφή ώμου με τον ώμο σε 90 μοίρες απαγωγή (εικόνα 5). Ξεκινάμε στην όρθια στάση όπως δείχνει η εικόνα. Κρατάμε την σπονδυλική μας στήλη ευθεία και αναπνέουμε κανονικά. Σταθεροποιούμε τον ελαστικό ιμάντα πίσω και μακριά από το σώμα μας σε ένα σημείο μακριά από το σώμα μας και χαμηλά όπως δείχνει η εικόνα. Έπειτα κρατάμε τον ιμάντα με τον αγκώνα λυγισμένο στις 90 μοίρες. Τώρα τραβάμε τον ιμάντα φέρνοντας τον καρπό μας μπροστά και κάτω χωρίς να αλλάζουμε την θέση του ώμου μέχρι το τέλος της κίνησης και επιστρέφουμε αργά στην αρχική θέση. Επαναλαμβάνετε 15 φορές.

Εικόνα 5 – Έσω στροφή ώμου με τον ώμο σε 90 μοίρες απαγωγή

 

Πηγή: https://sportsorthopaedics.gr/askiseis-endynamosis-ton-strofeon-myon-toy-omoy/

 

 

Τύποι Λαβών

 

 

 

 

Διαφορά Hollow Back – Mexicana

 

 

CTI – Close To Impossible

 

 

Γέφυρα – The Bridge Pose